تاثیر عوامل ژئوپلیتیک قفقاز جنوبی در انتخاب راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد - جغرافیای سیاسی - دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانشجوی‌ دکتری- علوم دفاعی راهبردی - دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

در این تحقیق با عنوان « تاثیر عوامل ژئوپلیتیک منطقه قفقاز جنوبی بر انتخاب راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران» با بهره‌گیری از روش توصیفی، تحلیلی و به صورت کاربردی پس از انجام مطالعات نظری و محیط شناسی کشورهای منطقه قفقاز جنوبی تلاش گردیده است عوامل ژئوپلیتیکی مرتبط و موثر بر انتخاب راهبرد دفاعی در ابعاد ششگانه‌ی فیزیکی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و نظامی شناسایی و در ادامه ضمن مشاوره با برخی از افراد خبره و صاحب نظر مرتبط با موضوع و مسائل دفاعی و اخذ نظرات آنان، پرسشنامه‌ای جهت اخذ نظر جامعه آماری تنظیم و طراحی گردید، این پرسشنامه در جامعه آماری 50 نفری به صورت تمام شمار توزیع و پس از اخذ نظر جامعه آماری با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های آماری، تجزیه و تحلیل شده و در ادامه به جمع بندی و ارزیابی فرضیه تحقیق پرداخته شده‌است. در نهایت در قسمت نتیجه‌گیری در پاسخ به سوال تحقیق، عوامل ژئوپلیتیکی‌ کشورهای منطقه قفقاز جنوبی مرتبط با مسائل دفاعی در ابعاد ششگانه‌ی که در انتخاب راهبرد دفاعی ج.ا.ایران موثر می‌باشند. در قالب 49 عامل ژئوپلیتیکی تعیین گردیدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Impact of South Caucasus Geopolitical Factors on the Defense Strategy of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • M.H Afshordi 1
  • H Babaei 2
1 Professor - Political Geography - Higher National Defense University
2 PhD student - Strategic Defense Sciences - Higher National Defense University
چکیده [English]

This research entitled "the impact of south Caucasus geopolitical factors on the defense strategy of the Islamic Republic of Iran" after performing some theoretical and environmental studies of the south Caucasus countries aims to identify geopolitical factors related and affecting defense strategies in six dimensions of physical, social, cultural, economical, political and military, utilizing analytical methods. And then, in addition to consult some experts on the topic and defensive problems and obtaining their comments, the questionnaire was set and designed in order to obtain statistical society's comments. This questionnaire in the population of 50 people was fully issued and analyzed after receiving statistical society's comments, using statistical techniques and methods. So, following that, organization and evaluation of the research hypothesis was accomplished. At least, as a conclusion in response to the study question, geopolitical factors of the south Caucasus countries related to the defense issues in six dimensions which are effective in the defense strategy of the Islamic Republic of Iran, was determined in the form of 49 geopolitical factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geopolitic
  • South Caucasus
  • Defense Strategy
  • strategy
فهرست منابع:
- احمدی پور،‌زهرا- لشکری‌تفریشی، احسان- قنبری، قاسم، ‌ژئوپلیتیک دریای خزر، انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، تهران،1389
- احمدی لفوریکی،(1388)بهزاد، کتاب اروپا (9) (ویژه سیاست خارجی امنیتی اتحادیه اروپا)، نشر موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران، تهران،
- افشردی، محمد‌حسین،(1381)، ژئوپلیتیک قفقاز و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، انتشارات
- افشردی، محمد حسین،(1386)، طرح‌ریزی راهبردی نظامی در صحنه جنگ و عملیات، تهران ، داعا
- امیر احمدیان، بهرام، (1381)، جغرافیای کامل قفقاز، انتشارات سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، تهران،
- امیراحمدیان، بهرام،‌(1376)، تحلیل ژئوپلیتیکی بحرانهای منطقه قفقاز، تهران، دانشگاه تهران، دانشکده جغرافیا، رساله دکترا.
- تهامی، مجتبی (1376)، امنیت ملی، دکترین و سیاست‌های دفاعی وامنیتی، دانشگاه عالی دفاعی‌ملی
- حافظ نیا، محمدرضا،(1379)، مبانی مطالعات سیاسی و اجتماعی،  قم، سازمان حوزه‌ها و مدارس علمیة خارج از کشور،
- حافظ نیا، محمدرضا. (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد، انتشارات پاپلی
- دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی(1388)، کتاب سبز ارمنستان، تهران، مرکز چاپ و انتشار وزرات خارجه
- دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی(1389)،‌کتاب سبزآذربایجان،‌تهران، مرکز چاپ و انتشار وزرات خارجه
- دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی(1388)، کتاب سبزگرجستان، تهران، مرکز چاپ و انتشار وزرات خارجه
- رشید، غلامعلی،(1386)، نقش عوامل ژئوپلیتیک در راهبرد دفاعی( مطالعه موردی؛ ایران نسبت به عراق) ، تهران ، دانشگاه تربیت مدرس، رساله دکترا
- عزتی، عزت ا...، ( 1380)، ژئوپلیتیک،  تهران، انتشارات سمت.
- عزتی، عزت ا...، ( 1387)، ژئواستراتژی درقرن بیست و یکم، تهران، انتشارات سمت
- عمید، حسن. (1389). فرهنگ فارسی عمید. تهران، انتشارات میلاد نور.
- کالینز، جان‌ام،(1383)، استراتژی بزرگ، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی
- کوهن، برنارد، سائول(1387)،ژئوپلیتیک نظمجهانی، ترجمه کاردان، عباس، تهران، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران
- ماهریان، فریبرز،(1387)، ارمنستان، تهران، مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی
- محمد نژاد، میر علی ، نوروزی محمد تقی. (1378). فرهنگ استراتژی،  تهران، نشر سبا
- نوروزی، محمد تقی(1385)، فرهنگ دفاعی امنیتی، تهران ، نشر سینا
- هانتیگتون، ساموئل،(1381)، کتاب موج سوم، تهران، انتشارات نشر نی
- یزدانی، عنایت‌ا ... مقاله تأثیر بحران‌های منطقه بر امنیت انرژی، مجموعه مقالات شانزدهمین همایش بین‌المللی آسیای مرکزی و قفقاز مقالات، تهران،
-  Cohen ،Saul.B.(1994).Geopolitics in the New World Era. Chapter 2 from Reordering The World
-   Gray, Colin S. (1986). Maritime Strategy and the Defense of the West. New York: Rampo Press