مقاله پژهشی: واکاوی ظرفیت‌های پیش برنده‌ی موجود در راستای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا (قوت‌ها و فرصت‌ها)

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام دانشگاه امام حسین (ع)، تهران، ایران

2 استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

3 استادیار پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس

4 دانشکده دفاع ملی - دانشگاه عالی دفاع ملی - تهران- ایران

چکیده

ج.ا.ایران برای اینکه بتواند بر مفاهیم، دیدگاه‌ها، نظام‌های منطقه‌ای، فرآیندها، تصمیمات، اقدامات جمعی دیگر کشورها و نحوه شکل‌گیری قدرت منطقه­ای و جهانی، تأثیر بیشتری داشته باشد، باید از وزن ژئوپلیتیکی برتر در میان سایر کشورهای منطقه‌ برخوردار باشد. هدف اصلی این پژوهش «واکاوی ظرفیت‌های موجود در راستای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا (قوت‌ها و فرصت‌ها) می‌باشد». در این پژوهش روش تحقیق، توصیفی تحلیلی است با رویکرد آمیخته و نوع تحقیق کاربردی- توسعه‌ای است. جامعه آماری، 50 نفر و حجم نمونه بر جامعه آماری منطبق بوده و تمام شمار تعیین‌شده است. ضمن فیش­برداری از مطالعات کتابخانه­ای و انجام مصاحبه‌های تخصصی، از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی نا پارامتریک آماری نیز استفاده‌شده است. از نتایج تحقیق این‌گونه برمی‌آید که ظرفیت­های موجود در قالب 7 کلان مؤلفه‌ ژئوپلیتیکی (سیاسی– نظامی- علم و فناوری- زیست‌محیطی- اجتماعی و فرهنگی- جغرافیایی- اقتصادی) با 40 شاخص احصا گردید؛ که 7 مورد از شاخص‌ها به دلیل اهمیت کمتر حذف گردیدند، 22 شاخص برای قوت و 12 شاخص برای فرصت در راستای ارتقای قدرت ژئوپلیتیکی ج.ا.ایران در منطقه غرب آسیا به دست آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing the available driving capacities in order to promote the geopolitical power of the Republic of Iran in the West Asian region(strengths and opportunities)

نویسندگان [English]

  • Seyed. Y Safavi 1
  • M.R Kamali 2
  • A.H Elhami 3
  • Ali reza Gholamalian 4
1 Full Professor of Imam Hossein (AS) University, Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Higher National Defense University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of the Holy Defense Science and Education Research Institute
4 Faculty of National Defense - Higher National Defense University - Tehran – Iran
چکیده [English]

In order for Iran to have a greater impact on the concepts, views, regional systems, processes, decisions, collective actions of other countries and the way regional and global power is formed, it must have a superior geopolitical weight among other countries in the region. . The main goal of this research is to "examine the existing capacities in order to promote the geopolitical power of the Republic of Iran in the West Asian region (strengths and opportunities)". In this research, the research method is descriptive-analytical with a mixed approach and the type of research is applied-developmental. The statistical population is 50 people and the sample size corresponds to the statistical population and all the numbers have been determined. In addition to sampling library studies and conducting expert interviews, non-parametric descriptive and inferential statistical methods have also been used. From the results of the research, it appears that the existing capacities in the form of 7 major geopolitical components (political-military-science and technology-environmental-social and cultural-geographical-economic) were counted with 40 indicators; 7 of the indicators were removed due to less importance, 22 indicators for strength and 12 indicators for opportunity were obtained in order to promote the geopolitical power of Iran in the West Asian region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • power
  • geopolitics
  • geopolitical weight
  • West Asia region
  • فهرست منابع:

    • فرمایشات حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، قابل‌دسترسی در:      khamenei.ir

    الف- منابع فارسی

    - اعظمی، هادی. (۱۳۸۴). «عوامل مؤثر در جایگاه ژئوپلیتیکی ایران در منطقه (فرصت‌ها و تهدیدها)». تهران: دانشگاه تربیت مدرس.

    - انجمن ژئوپلیتیک ایران. (۱۳۹۳). «انجمن ژئوپلیتیک ایران». تهران.

    - بوالحسنی، خسرو و بابلی، کورش و رضایی، سیاوش (1397)، تدوین ‏راهبردهای ژئوپلیتیکی برای دستیابی ج.ا.ایران به قدرت دفاعی برتر منطقه‌ای در راستای سند چشم‌انداز 1404، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، دانشگاه عالی دفاع ملی

    - بهادریان، رستم. (۱۳۹۹). «راهبردهای ارتقای جایگاه ژئوپلیتیکی ج.ا. ایران در شکل‌گیری هندسه قدرت جهانی» (پایان‌نامه دکتری). دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.

    - تاجفر، رضا. (۱۳۹۴). «جغرافیای نظامی کشورهای هم‌جوار». تهران: دانشگاه افسری امام علی (ع).

    - توحیدی، ارسطو؛ و آقامحمدی، داوود. (۱۳۹۸). «طرح‌ریزی راهبردی، برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی رویکردی کاربردی در جمهوری اسلامی ایران». تهران: دانشگاه دفاع ملی.

    - حافظ نیا، محمدرضا. (۱۳۹۶). «اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک». مشهد: پاپلی.

    - حافظ نیا، محمدرضا؛ رشید، غلامعلی؛ پرهیزگار، اکبر؛ و افشردی، محمدحسین. (۱۳۸۶). «الگوی نظری طراحی راهبرد دفاعی مبتنی بر عوامل ژئوپلیتیک». فصلنامه ژئوپلیتیک، (دوره 3، شماره 2)، 7-39.

    - خلیلی، رضا؛ و مرادیان، محسن. (۱۳۹۷). «قدرت ملی، چارچوبی نوین برای سنجش و تحلیل» (ج ۱–200). سپیدان، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.

    - دفتر واژه‌گزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح. (۱۳۹۳). «نمایه گروه واژه‌گزینی نظامی فرهنگستان زبان و ادب فارسی» (ویرایش دفتر واژه‌گزینی نظامی ستاد کل نیروهای مسلح). تهران: روناس.

    - ریوندی، رضا. (۱۳۹۸). «ارائه الگوی ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه با تأکید بر نیازهای امنیتی ـ دفاعی» (پایان‌نامه دکتری). دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.

    - صفوی، سید یحیی. (۱۴۰۰). «ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی جهان اسلام». تهران: مرکز آینده‌پژوهی جهان اسلام.

    - عزتی، عزت‌الله. (۱۳۹۶). «ژئواستراتژی و قرن بیستم». تهران: انتشارات سمت.

    - عزتی، عزت‌الله. (۱۳۹۷). «ژئوپلیتیک». تهران: سمت.

    - عیوضی، محمدرحیم و میر حسینی، فرشته (1398)، ارائه الگوی ارتقای جایگاه ژئوپلیتیک ج.ا.ایران در سطح منطقه با تأکید بر نیازهای امنیتی ـ دفاعی، پروژه تحقیقاتی، دانشگاه عالی دفاعی ملی

     

    ب – منابع انگلیسی

    - Cooperation and the Role of a Belt and Road Initiative and the Revolution in Energy Geopolitics among Regional Economic Powers,jornal imss,eskop.

    - Hano voo,ali shah seyed mahmod,navaz ahsan,asad ali,eghbal shahid,zohor hafez, maghsom ahsan, (2020), The Impact of Energy.

    - Pelletier, (2017)"The International Politics of Oil, Sf Antony's International Review.