مقاله پژوهشی: تبیین علائق ژئوپلیتیکی رژیم صهیونیستی در حوزه خلیج‌فارس

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه عالی دفاع ملی

3 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی نظامی

چکیده

حوزه خلیج‌فارس به دلیل ویژگی­های ژئوپلیتیکی و اهمیت راهبردی آن در حوزه­های چندگانه نظامی، سیاسی و اقتصادی همواره یکی از کانون­های اصلی سیاست بین­الملل و علائق ژئوپلیتیکی کشورها به‌عنوان مفهومی برای تبیین و پیگیری منافع ملی آنان در بسترهای جغرافیایی بوده است. در همین راستا، رژیم صهیونیستی به دلیل ویژگی­های خاص (نامشروع) در زمان تأسیس، به شکلی مضاعف به ترسیم سیاست­هایی در جهت افزایش فضای حیاتی و پیگیری منافع خود در جهت تحقق علائق ژئوپلیتیکی اقدام کرده است. یکی از بسترهای جغرافیایی هدف این رژیم از ابتدا حوزه ژئوپلیتیک خلیج‌فارس بوده است که با تحولات اخیر، امیدهای آن رژیم را برای عملی ساختن اهداف اولیه در جهت نفوذ در این منطقه افزایش داده است. با این مقدمات، پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش اصلی ست که علائق ژئوپلیتیکی رژیم صهیونیستی در حوزه خلیج‌فارس شامل چه مواردی است؟ در همین راستا و با استفاده از روش آمیخته (کمی و کیفی) و از رهگذر ارائه­ی پرسشنامه به جامعه آماری 39 نفر از صاحب­نظران حوزه خلیج­فارس و غرب آسیا، ضمن کدگذاری پرسشنامه­ها با استفاده از نرم­افزار spss، مهم‌ترین علائق ژئوپلیتیکی رژیم صهیونیستی در حوزه خلیج‌فارس به شرح ذیل اولویت­بندی گردید:
غلبه بر انزوای جغرافیایی راهبردی خود در منطقه، متنوع سازی و گسترده­سازی بازار صادرات فنّاوری به کشورهای حوزه خلیج‌فارس، ایجاد عمق راهبردی در حوزه خلیج‌فارس، گسترش همکاری­های اطلاعاتی-امنیتی با شیخ­نشین­های خلیج‌فارس در پوشش مبادلات ارتباطی-اطلاعاتی علیه جمهوری اسلامی ایران، تسلط بر منابع آبی خلیج‌فارس از طریق تأسیس منابع آب‌شیرین‌کن در کشورهای عرب حوزه خلیج‌فارس و نظارت بر حوزه راهبردی آب.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explaining the geopolitical interests of the Zionist regime in the Persian Gulf area

نویسندگان [English]

  • M.R Kamali 1
  • A.H Elhami 2
  • B NabiZadeh 3
1 Assistant Professor of Strategic Defense Sciences at the Higher National Defense University
2 Assistant Professor of Political Geography of National Defense University Community Verified icon
3 PhD student in strategic military management
چکیده [English]

Due to its geopolitical characteristics and strategic importance of the Persian Gulf area in multiple military, political and economic fields, It has always been one of the main centers of international politics and geopolitical interests of countries as a concept for explaining and pursuing their national interests in geographical contexts. In this regard, due to the special (illegitimate) characteristics at the time of its establishment, the Zionist regime has repeatedly drawn policies to increase the vital space and pursue its interests in order to realize geopolitical interests. One of the geographical bases of this regime's goal from the beginning has been the geopolitical area of the Persian Gulf, which with recent developments has increased the hopes of that regime to implement its primary goals in the direction of influence in this region. With these preliminaries, this study seeks to answer the main question, what are the geopolitical interests of the Zionist regime in the Persian Gulf region? In this regard, It uses mixed methods (quantitative and qualitative) and through presenting a questionnaire to the statistical population of 39 experts from the Persian Gulf and West Asia, while coding the questionnaires using spss software. The most important geopolitical interests of the Zionist regime in the Persian Gulf were prioritized as follows: overcoming its strategic geographical isolation in the region,diversification and expansion of the technology export market to the Persian Gulf countries,creating strategic depth in the Persian Gulf area,expanding intelligence-security cooperation with the sheikhdoms of the Persian Gulf under the cover of communication-information exchanges against the Islamic Republic of Iran, dominating the water resources of the Persian Gulf through the establishment of water desalination sources in the Arab countries of the Persian Gulf and monitoring the strategic water area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • “Geopolitical interests”
  • “Persian Gulf”
  • “Zionist regime”
  • “Geography”
  • “International politics”
فهرست منابع
الف- منابع فارسی:
- حافظ­نیا، محمدرضا و رومینا، ابراهیم (1396)، "تأثیر علائق ژئوپلیتیکی ایران و عربستان در ایجاد چالش­های منطقه­ای در جنوب غرب آسیا"، مجله تحقیقات جغرافیایی، تابستان، شماره 59، صص 20-9
- حافظ نیا، محمدرضا (1385)، "اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک"، ‌مشهد، انتشارات پاپلی
- صفوی، سید یحیی؛ کامکار، مهدی و بابیوردی، فرخ (1400)، "شناخت بحران­های ژئوپلیتیکی حوزه خلیج‌فارس"، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال نوزدهم، تابستان، شماره 84، تابستان، صص 32-5
- فاطمی­نسب، علی؛ حافظ­نیا، محمدرضا؛ کمالی، محمدرضا و ربیعی، حسین (1400)، "عوامل ژئوپلیتیکی مؤثر بر همگرایی امنیت جمعی در منطقه خلیج­فارس"، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال نوزدهم، زمستان، شماره 86، صص 26-5
- کاویانی­راد، مراد (1391)، "جایگاه مفهوم فضای حیاتی در شکل­گیری سیاست خارجی عراق"، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هشتم، بهار، شماره اول، صص 133-112
- ملکی، محمدرضا و محمدزاده­ابراهیمی، فرزاد (1399)، "چشم­انداز صلح خاورمیانه در سایه عادی­سازی روابط اسرائیل و جهان عرب"، فصلنامه مطالعات بین­المللی"، دوره 17، زمستان، شماره 3، صص 64-45
ب- منابع انگلیسی:
- Clarke, Peter (2020), "Makers of Modern Strategy from Machiavelli to the Nuclear Age", Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
- Jones, Clive, Guzansky, Yoel (2020), "Fraternal Enemies: Israel and the Gulf Monarchies", Oxford University Press.
- Morris, Benny (2001), "Righteous victims: a history of the Zionist-Arab conflict, 1881–2001" (1st Vintage Books Ed.). New York: Vintage Books.
- Patten, Mildred L. (2017), "Understanding Research Methods: An Overview of the Essentials", Routledge.
-Smith, Charles D. (2004), "Palestine and the Arab Israeli Conflict: A History with Documents", Bedford/St. Martin's: Boston.
- Tracy, Sarah J. (2019), "Qualitative Research Methods: Collecting Evidence, Crafting Analy