مقاله پژوهشی: بررسی و تحلیل جنگ 33 روزه لبنان از منظر غافلگیری نظامی امنیتی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیئت‌علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 استاد و عضو هیئت‌علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

3 دانشجوی دکتری رشته علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

جنگ ۳۳ روزه که در سال ۲۰۰۶. م توسط رژیم صهیونیستی علیه لبنان به‌ویژه حزب ا... صورت گرفت از تحوّلات مهم و تأثیرگذار منطقه آسیای جنوب غربی است. تهاجم وسیع و همه‌جانبه‌ی رژیم صهیونیستی به لبنان در ژوئیه 2006/ تیرماه 1385 که 33 روز به طول انجامید، نقطه‌ی عطفی در منازعات اعراب و رژیم صهیونیستی است. جنگ 33 روزه که درواقع ششمین جنگ اعراب و رژیم صهیونیستی به شمار می‌رود، در مقایسه با جنگ‌های پیشین رژیم صهیونیستی طولانی‌تر و در نوع خود بی‌نظیر و از ابعاد مختلف و متفاوتی دارای اهمیتی فوق‌العاده و منحصربه‌فرد است؛ زیرا در این نبرد سنگین و همه‌جانبه رژیم صهیونیستی به اهدافی که پیش از جنگ با هماهنگی و حمایت آمریکا برای خود تعیین کرده بود دست نیافت؛ بنابراین تهاجم گسترده‌ی رژیم صهیونیستی با پیروزی رزمندگان مقاومت اسلامی پایان یافت و به‌تبع این موفقیت، معادلات داخلی لبنان، رژیم صهیونیستی و منطقه دستخوش تغییر و تحوّلات جدید و اساسی گردید. این مقاله به دنبال پاسخ عالمانه به این سؤال اصلی است: که "آیا حزب ا... لبنان در آغاز حمله رژیم صهیونیستی دچار غافلگیری شد؟" در صورت تأیید غافلگیری حزب ا... لبنان در شروع جنگ، سؤالات فرعی مطرح می‌گردد: 1- علل و عوامل غافلگیری حزب ا... لبنان در شروع جنگ چه بود‌ه‌اند؟ 2- راه‌کارهای پیشگیری از غافلگیری نظامی-امنیتی از منظر رویکردی، ساختاری و روشی در آینده کدام‌اند؟
این پژوهش در زُمره‌ی تحقیقات کاربردی توسعه‌ای بوده و از ترکیب داده‌های کمی و کیفی شامل مصاحبه و پرسشنامه (باز و بسته) و همچنین از روش تحقیق توصیفی– تحلیلی با رویکرد آمیخته استفاده‌شده است. حجم جامعه آماری و انتخاب اعضای جامعه به‌صورت هدفمند و تمام شمار و به تعداد 40 نفر بوده است. قلمرو این پژوهش به لحاظ زمانی چند ماه قبل از شروع جنگ 33 روزه رژیم صهیونیستی علیه لبنان (ژوئیه 2006. م) تا پایان سال 2006. م و ازلحاظ مکانی حوزه قلمرو نفوذ انقلاب اسلامی و ازلحاظ موضوعی ارائه راهکار پیشگیری از غافلگیری نظامی امنیتی می‌باشد. در ادامه علل و عوامل غافلگیری موردبررسی قرارگرفته به‌روش AHP رتبه‌بندی و درنهایت برای رفع ضعف‌ها و علل غافلگیری، راهکارهای رویکردی، ساختاری و روشی ارائه و درنهایت جهت پاسخ‌گویی به سؤالات پژوهش، ضمن مطالعه اسناد بالادستی، 9 مؤلفه و 60 گویه در حوزه‌ی غافلگیری احصاء گردید و در قالب سه پرسشنامه و برگزاری هیئت‌های اندیشه‌ورز نظرات خبرگان امر اخذ گردید و معیّن شد که حزب ا... لبنان در ابتدای جنگ سی‌وسه روزه دچار غافلگیری نشده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Survey and Analaysis 33-day war to prevent military-security surprises

نویسندگان [English]

  • Gh Nezamipour 1
  • N Poursadegh 2
  • R Kalhor 3
1 Associate Professor and Faculty Member of the Higher National Defense University
2 Associate Professor and Faculty Member of the Higher National Defense University
3 PhD student in Strategic Defense Sciences, Higher National Defense University
چکیده [English]

The 33-day war waged in 2006 by the Zionist regime against Lebanon, especially Hezbollah, is one of the most important and influential developments in the region of Southwest Asia. The Zionist regime's large-scale invasion of Lebanon in July 2006, which lasted 33 days, marked a turning point in the Arab-Israeli conflict. The 33-day war, which is in fact the sixth war between the Arabs and the Zionist regime, is longer and unique in its kind than the previous wars of the Zionist regime, and is of extraordinary and unique importance in various dimensions. Because in this heavy and comprehensive battle, the Zionist regime did not achieve the goals it had set for itself before the war with the coordination and support of the United States. Thus, the Zionist regime's massive aggression ended with the victory of the Islamic Resistance fighters, and as a result of this success, the internal equations of Lebanon, the Zionist regime and the region underwent new and fundamental changes. This article seeks a wise answer to the main question: Did Lebanon's Hezbollah take a surprise start at the beginning of the Zionist regime's attack? If Hezbollah's Lebanese surprise at the start of the war is confirmed, side questions will arise: 1- What were the causes and factors of Hezbollah's surprise in Lebanon at the beginning of the war? 2- What are the solutions to prevent military and security surprises in terms of approach, structure and method in the future?
This research is one of the applied research researches and a combination of quantitative and qualitative data including interviews and questionnaires (open and closed) as well as descriptive and analytical research methods with a mixed approach have been used. The size of the statistical population and the selection of members of the community was targeted at 40 people. The scope of this research is chronologically, a few months before the start of the 33-day war of the Zionist regime against Lebanon (July 2006) until the end of 2006, and spatially within the sphere of influence of the Islamic Revolution and thematically providing a solution to prevent military-security surprises. In the following, the causes and factors of surprise are examined by AHP method and finally, to eliminate the weaknesses and causes of surprise, approach, structural and methodological solutions are provided, Finally, in order to answer the research questions, while studying the upstream documents, 9 components and 60 items in the field of surprise were counted And in the form of three questionnaires and the holding of think tanks, the opinions of experts were obtained and it was determined that Hezbollah in Lebanon was not surprised at the beginning of the 33-day war.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hezbollah of Lebanon
  • 33-day war
  • military surprise
  • security
  • prevention
  • فهرست منابع

    • "قرآن کریم"، ترجمه ناصر مکارم شیرازی (1373)، نشر دارالقرآن الکریم، دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی، قم 
    • امام خمینی (رحمت ا... علیه)، "صحیفه نور"، تهران، دفتر حفظ و نشر آثار امام (رحمت ا... علیه)
    • امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، "مجموعه بیانات"، قابل‌دسترسی در: Khamenei.ir                      

    الف- منابع فارسی:

    • آسوده، رضا و رفیع، حسین (1398)، "نقش انقلاب اسلامی ایران بر جنبش‌های اسلامی؛ با تأکید بر هم‌گرایی ج. ا. ایران و حزب ا... لبنان"، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی انقلاب اسلامی، پاییز، شماره 7، ص 121
    • اسداللهی، مسعود (1379)، "از مقاومت تـا پیـروزی"، تـهران، مؤسسه مطالعات‌ و تحقیقات اندیشه‌سازان نور، صص 83-77
    • باقری، محسن و یزدانی، عنایت‌اله (1397)، "تبیین منافع و اهداف استراتژیک ج. ا. ایران در اتّحاد استراتژیک با حزب ا... لبنان"، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، تابستان، شماره 53، ص 44
    • حسن‌لو، خسرو (1393)، "تدوین نظریه دفاع هوشمند در نظام دفاعی ج. ا. ایران"، رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • دهخدا، علی‌اکبر (1390)، "لغت‌نامه (فرهنگ متوسط)"، انتشارات دانشگاه تهران
    • رستمی، محمود (1386)، "فرهنگ واژه‌های نظامی"، تهران، انتشارات ایران سبز
    • رشید، غلامعلی (1383)، " بازدارندگی و تهدیدات فرا روی ج. ا. ایران"، مجله مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 20، صص 30-7
    • سلیمانی، محمدباقر (1379)، "بازیگران روند صلح خاورمیانه"، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، صص 377 - 361
    • شیخ‌الاسلامی، محمدحسن و فاطمی‌صدر، امیر (1392)، "دیپلماسی عمومی ج. ا. ایران در لبنان"، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، زمستان، شماره 9، ص 59
    • صفائی، جواد (1368)، "جـنگ بـرای لبنان «1985 ـ 1970»"، تهران، نشر سفیر، صص 162-135
    • عبدالمجید، وحید (1379)، "کمپ‌ دیوید پس از دو دهه"، تهران، نشر، اطلاعات،‌ ص 18
    • کالینز، جان.­ام (1383)، "استراتژی بزرگ-اصول و رویه­ها"، تهران، چاپ سوم، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه
    • کریمی، حمید (1391)، "تبیین الگوی بازدارندگی همه­جانبه دفاعی ج. ا. ایران در مقابل تهدیدات ناهمطراز"، رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی
    • نادری سمیرمی، احمد (1376)، "لبنان"، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه، ص 14
    • والتر، لاکوئر (1381)، "جهان اسرار: کاربرد و حدود اطلاعات"، مترجم معاونت ‌پژوهشی دانشکده اطلاعات، تهران
    • ‏ویلی، بارتون، (1389)، "فریب و غافلگیری در جنگ"، مترجمین داود رمضانی تکلیمی و بهزاد ناجی، تهران، مرکز آموزشی و پژوهشی شهید سپهبد صیاد شیرازی

    ب- منابع انگلیسی:

    • Fayazmanesh, Sasan (2008). The United States and Iran: sanctions, wars and the policy of dual containment. New York: Taylor & Francis. ISBN 0-415-77396-2
    • Lee Wai Keong, Christopher (1998). "Strategic Surprise". Journal of Singapore Armed Forces, Journal V24 N3, Jul-Sep 1998
    • Krishnadas, Devadas (2005). "Imagining Surprise: Locating the Casuality of Strategic Surprise". The Fletcher School, Tufts University
    • Schwartz, Peter and Randall, Dough (2007). "Ahead of the Curve: Anticipating Strategic Surprise", Blindeside: How To Anticipate Forcing Events and Wild Cards in Global Politics. Brookings Institution Press
    • Silianos Vidalis and Andrew Blyth, Understanding and Developing a Threat Assessment Methodology. School of Computing, University of Glamorgan