روانشناسی اجتماعی و بسیج ملی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانش‌آموخته دکتری مدیریت راهبردی نظامی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

تداوم
حیات جوامع انسانی درگرو مجموعه­ای از نیازهای مادی و معنوی است که تأمین آن‌ها
نیازمند توانایی سازمان‌دهی، کنترل و بهره‌برداری از منابع محدود مادی و ذخایر
پیچیده معنوی به‌ویژه در شرایط بحرانی بوده و این مهم متأثر از عواملی همچون شخصیت
فردی و اجتماعی و ساختار نظام سیاسی و ماهیت نقش و تعامل افراد بوده و از جامعه‌ای
به جامعه دیگر متفاوت است. مشخص نبودن نقش مؤلفه‌های روانشناسی اجتماعی در بسیج
ملی مسئله این تحقیق بوده و  هدف آن بررسی
نقش  این مؤلفه ها بر بسیج ملی است. سؤالات
تحقیق "چیستی مؤلفه­های روانشناسی اجتماعی مؤثر بر بسیج ملی؟ میزان رابطه آن‌ها
با این امر؟ و چیستی و چرایی وجوه تمایز قابلیت بسیج ملی در نظام مقدس جمهوری
اسلامی ایران با سایر نظام‌های سیاسی؟" بوده است. دو فرضیه تحقیق عبارت‌اند
از: بین مؤلفه‌های روانشناسی اجتماعی نظام‌های سیاسی و قابلیت بسیج ملی آن‌ها
رابطه معنی­داری وجود دارد؛ و: نظام سیاسی ولایی مبتنی بر جهان‌بینی الهی در
مقایسه با نظام سیاسی برگرفته از جهان‌بینی غیر الهی از توان بالقوه بیشتری در شکل‌دهی
فرایند بسیج ملی برخوردار است. این تحقیق از نوع کاربردی و توسعه­ای بوده و به روش
آمیخته تبیینی تعقیبی متوالی انجام شده است. برای آزمون فرضیه­ اول از آزمون خی دو
و فرضیه دوم  تفسیر استفاده شده است. نتایج
تحقیق  بیانگر وجود رابطه معنا دار بین مؤلفه‌های
روانشناسی اجتماعی نظام‌های سیاسی و قابلیت بسیج ملی آن‌ها بوده که نظام سیاسی
ولایی مبتنی بر جهان بینی الهی از توان بالقوه بیشتری در شکل دهی بسیج ملی
برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Social Psychology and national mobilizition

نویسندگان [English]

  • Gh Nezamipoor 1
  • M Moeinaddini 2
1 Assistant Professor of Strategic Management, National Defense University
2 Graduated from Ph.D. in Strategic Military Management at the National Defense University
چکیده [English]

The life permanency of human communities are depend on collection of corporeal and moral needs which providing their needs by organizing, controlling, and utilizing from corporeal limited resources and moral complex resources, especially in critical situations. This issues are influenced by a few factors such as individual and social personality, political system structure, quality of role and interaction of people that differ from a community to another community.
The problem of this survey is that the social psychology factors of national mobilization were not distinctive, therefore the scope of this study is reviewing the roles of the factors in national mobilization.
The major questions of the study are; "The quiddity of social psychology factors which influence on national mobilization? What are their relations with these issues? What are the differences of national mobilization capabilities between I.R. of Iran and other political systems?"
Two hypothesis of this study are; there are significant relations between social psychology factors in political systems and national mobilization capabilities. Valayee political systems which are based on divine worldview in comparison whit other political systems which are depends on non-divine worldview, are more capable to form the process of national mobilization.
The current study is applied and progressive type and also used the mixed method of explanatory sequential. For proving the first hypothesis, chi-square test and for the second one interpretation were applied.
The results are showing us there are significant relations between social psychology factors in political systems and capabilities of national mobilization which Valayee political systems are based on divine worldview are more capable in formation of national mobilization...

کلیدواژه‌ها [English]

  • social psychology
  • national mobilization
  • divine worldview
-        قرآن کریم. ترجمه محمدمهدی فولادوند
-        حضرت امام خمینی (1357)." ولایت‌فقیه". انتشارات امیرکبیر. تهران
-        آیت­الله جوادی آملی(1381)."ولایت‌فقیه، ولایت فقاهت و عدالت". نشر اسراء؛ چاپ سوم، قم
-        بشیریه حسین(1374). "انقلاب و بسیج سیاسی". دانشگاه تهران.
-    پور احمدی، حسین.(1386) "قدرت و امنیت نرم در نظام جهانی، با تأکید بر نقش و جایگاه بسیج"."قدرت نرم فرهنگ و امنیت"،"مجموعه مقالات همایش ملی بسیج و قدرت نرم"؛ جلد سوم دانشگاه امام صادق تهران.
-        جمعی از مؤلفان؛ "روانشناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی"؛ چاپ زیتون قم، چاپ اول 1382
-    چگینی، حسن.( 1368) "نظام طرح‌ریزی استراتژیکی، برنامه‌ریزی . و بودجه‌بندی، سازمان برنامه . بودجه مدیریت امور دفاعی"دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران
-        حاجی صادقی، عبدالله(1383)."فلسفه و نظام سیاسی اسلام". انتشارات زمزم هدایت. قم .
-        دلاور، علی و کوشکی( 1392)، "روش تحقیق آمیخته"، نشر ویرایش، تهران
-        شعبانی سارویی، رمضان(1380)."راهبرد بسیج مردمی امام خمینی ". نمایندگی ولی‌فقیه در نیروی مقاومت بسیج- معاونت سیاسی؛ تهران.
-    شعبانیان، رمضانعلی(1391) . "ارزشیابی نقش و میزان مشارکت بسیج دانشجو و طلبه در مقابله با تهدیدات نرم علیه انقلاب اسلامی و تدوین راهبرد ارتقاء آن در کشور" رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی
-    صدیق سروستانی، رحمت­ا... رجبی، محمود. سلیمان پناه سیدمحمد؛ میرسپاه اکبر(1373)."تاریخچه جامعه‌شناسی، درآمدی به جامعه‌شناسی اسلامی (1)". انتشارات سمت. تهران.
-    صفاری نیا، مجید.( 1394) "بررسی خصوصیات روان‌سنجی مقیاس واکنش روانی در جمعیت ایرانی"فصلنامه پژوهش‌های روان‌شناسی اجتماعی شماره هجدهم، صص112-99
-    عطارزاده، مجتبی (1386). "بسیج رهیافت عملی بنیاد امنیت ملی بر پایه قدرت نرم".مجموعه مقالات همایش ملی بسیج و قدرت نرم؛ جلد سوم. دانشگاه امام صادق، تهران.
-        علویان مرتضی(1383). "روحانیت و جامعه‌پذیری سیاسی". انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم.
-    فیروزآبادی، سید حسن (1389) "بررسی تأثیر فرهنگ بسیجی بر امنیت ملی کشور" فصلنامه علمی - پژوهشی دانشگاه عالی دفاع ملی ستاد کل نیروهای مسلح سال دهم، شماره 42، صص 41-9
-        قاسمی، احمد(1394) "تدوین راهبرد بسیج در حوزه شبکه‌های اجتماعی مجازی" رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی 1394
-        کاظمی، علی‌اصغر(1373)."مدیریت سیاسی و خط‌مشی دولتی".انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی تهران.
-        لئونارد برکوویتز، "روانشناسی اجتماعی1372 چاپ اول، نشر اساطیر. تهران
-    محمدی عراقی، محمود؛ صدیق سروستانی، رحمت ا...؛ رجبی، محمود؛ سلیمان پناه، سید محمد؛ میر سپاه، اکبر(1373.)؛ "مبانی جامعه‌شناسی، درآمدی به جامعه‌شناسی اسلامی(2)"،انتشارات سمت؛ تهران.
-        نظامی­پور قدیر(1389). "تقریرات درس بسیج ملی". دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده مدیریت راهبردی.
-        نورائی منوچهر(1374)."طرح‌ریزی و برنامه‌ریزی بسیج ملی"، دانشگاه علوم استراتژیک، تهران.
-        هاشمیان فرد زاهد(1388)."جهاد دفاعی( اصول و الزامات)". دانشگاه عالی دفاع ملی. تهران.
-        هومن، حیدرعلی(1378)،"ولایت فقیه،فقاهت و عدالت"، قم، نشر اسرا، چاپ سوم.
-        واعظی احمد( 1390)؛ "نظریه تفسیر متن"، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه .