الگوی توسعه سواحل مکران با تأکید بر احیاء قدرت دریایی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکترای مدیریت راهبردی (نظامی) دانشگاه عالی دفاع ملی

2 مدیریت راهبردی نظامی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

مکران بخشی از سواحل جنوب شرقی کشور است که به‌دلیل غفلت تاریخی، با وجود ظرفیت‎های جغرافیایی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی، ژئواستراتژیکی مورد توسعه قرار نگرفته است. فقدان الگوی مناسب توسعه سواحل مکران، بهره‎گیری از ظرفیت‎های آن‌ را برای احیاء قدرت دریایی کشور، با محدودیت جدی مواجه‎ کرده است. پژوهش حاضر در پاسخ به این سئوال که چه الگویی برای توسعه سواحل مکران مناسب است که هم‎زمان احیاء قدرت دریایی کشور را فراهم نماید، با استفاده از روش‌ پژوهش نظریه مبنایی و روش‌های پژوهش موردی و زمینه‌ای و همبستگی انجام شده است. برای تدوین الگوی توسعه سواحل مکران، ابتدا نمونه‎برداری از داده‎ها بر اساس ظهور مفهومی انجام شده و مدل مفهومی توسعه سواحل مکران با 5 بعد و 18 مولفه به دست آمده است. در گام بعد مدل مفهومی بدست آمده بصورت پرسش‌نامه (با سئوالات باز و بسته) در جامعه‌ی آماری این تحقیق شامل 70 نفر (از مسئولین لشکری و کشوری دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر مسلط به موضوع سواحل مکران، دریا و قدرت دریایی) که به صورت تمام شمار بوده توزیع شد. سپس با استفاده از نرم‌افزارهای لیزرل، سوپر دسیژن و اس پی اس اس داده‌های به دست آمده تحلیل شد و علاوه بر ترسیم الگوی توسعه سواحل مکران، روابط میان متغییرها تعیین و بررسی نرمال بودن توزیع متغییرها، با آزمون کولموگروف– اسمیرنوف انجام و با استفاده از آزمون تحلیل عاملی تاییدی روایی سازه آزمون و تأیید شد و به ترتیب پیشرفت اقتصادی، پیشرفت اجتماعی، پیشرفت دفاعی امنیتی، پیشرفت فرهنگی و پیشرفت سیاسی به عنوان مهم‌ترین ابعاد الگو تعیین گردیدند و الگوی توسعه با تعیین روابط ترسیم شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Development of MAKRAN Coasts by Consideration of Sea Power Rehabilitation

نویسندگان [English]

  • H Khanzadi 1
  • H Sayyari 2
1 Graduated from the Ph.D. in Strategic Management (Military) at the National Defense University
2 Strategic Military Management of Higher National Defense University
چکیده [English]

Makran is a part of Iran coasts that has not been developed because of negligence, although it is highly privileged in geo-economic, geo-strategic and geo-politic areas. Lack of a proper model of progress in this area, has put limitations on utilizing the present capacities while at the same time affecting Iran sea power rehabilitation. Therefore, the present research aims at providing answers for the question “what model is appropriate for the Makran coastal development while it also helps the Rehabilitation of Iran sea power?”. This is done using ground theory, case and background study, and co-relational research method. In order to build the method of Makran coastal development, data sampling has been conducted based on conceptual choosing and Makran coastal development conceptual model was gained in 5 dimensions and 18 components. In the next step, the prepared conceptual model in the form of questionnaires (with open and closed questions), were distributed among statistical population of 70 in Harshad number (comprised of military and non-military authorities with master degree or above who were knowledgeable on Makran Coasts, sea and sea power subjects). Afterward, using Lisrel, Super Decision and SPSS software, the received data were analyzed, and beside designing the method of development of Makran Coats, the relations between the variables were determined and the normal distribution of variables was reviewed using Kolmogorow-Smirnow Test and was tested using Confirmatory Factor Analysis Validity Test and approved. Respectively economical, social, defensive-security, cultural and political progresses have been determined as the most significant models and development model was designed by determining the relations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • MAKRAN coasts
  • Coastal Development
  • Sea power
فهرست منابع:
الف- منابع فارسی
‒    ابراهیم‌زاده، عیسی 1389؛ بررسی انواع صید در چابهار و تحلیل اثرات آن بر سایر آبزیان؛ پژوهشکده علوم زمین 1380 و جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان؛ چابهار.
‒        اپتر، دیوید و اندریین چارلز؛ اعتراض سیاسی و تغییر اجتماعی؛ ترجمه محمد‌رضا سعید‌آبادی؛ تهران؛ انتشارات مطالعات راهبردی.
‒        ازکیا، مصطفی1377؛ جامعه شناسی توسعه؛ تهران؛ انتشارات کیهان.
‒    استس، ریچارد 1380 ؛ روند توسعه اجتماعی جهان 1970-1995 میلادی: چالش‌های توسعه برای قرن جدید؛ ترجمه علی حبیبی؛ مجله برنامه و بودجه ،شماره بایندر.
‒        پارسایان، رهبری1367؛ مقدمه‌ای بر ترانزیت، سازمان بنادر و دریانوردی؛ تهران.
‒        پژوهشکده اندیشه دفاعی 1394، تمدن دریایی، تهران.
‒        تبریزی، ابراهیم 1386، راهبرد و مبانی قدرت دریایی، دافوس آجا، تهران.
‒    حافظ نیا، محمدرضا و رومینا، ابراهیم 1384؛ تحلیل ظرفیت‌های ژئوپلیتیک سواحل جنوب شرقی ایران در راستای منافع ملی (فضای مورد غفلت)؛ مجله جغرافیا و توسعه؛ پاییز و زمستان.
‒        حافظ نیا، محمدرضا 1385؛ اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک؛ انتشارات پاپلی؛ مشهد.
‒    دلیری، شهربانو1391؛ جایگاه مکران در مسیر جاده‌ی ادویه؛ اولین همایش ملی توسعه سواحل مکران و اقتدار دریایی جمهوری اسلامی ایران 1391، چابهار.
‒        دورکیم امیل1381؛ درباره تقسیم کار اجتماعی؛ ترجمه باقر پرهام؛ نشر مرکز ؛ تهران.
‒    ذوالفقاری، یوسف1384، مدیریت و ساماندهی سواحل در قانون برنامه سوم و چهارم توسعه؛ مجله علمی تخصصی و تحقیقاتی بندر و دریا، سال بیستم، شماره 126-127، 1384
‒        افتخاری، عبدالرضا 1382؛ دهیاری‌ها و مدیریت توسعه؛ نشریه 2دهیاری‌ها ؛ تهران؛ 1382.
‒        سازمان مدیریت‎و برنامه‎ریزی 1367؛ مطالعات توسعه سیستان‎و‎بلوچستان؛ جلد1؛ تهران.
‒        سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی1385؛ نگاهی به سازمان فضایی کشور؛ تهران.
‒        رشید، غلامعلی 1391؛ ستاد کل نیروهای مسلح؛ بندرعباس.
‒        شمشیر‌پناه، معصومه 1382؛ اهمیت امنیتی- استراتژیکی بندر چابهار برای ج.ا.ایران؛ پایان نامه کارشناسی ارشد؛ دانشگاه امام حسین‌(علیه السلام).
‒        عظیمی آرانی، حسین 1383؛ ایران امروز در آینه مباحث توسعه؛ پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ؛ تهران.
‒        کانون پژوهش‌های خلیج فارس، سواحل دریای عمان 1391‌، تهران.
‒        کریمی پور، یداله و حمیدرضا محمدی1389؛ تفاوت‌های راهبردی سواحل ایران؛ تهران؛ فصلنامه جغرافیای انسانی؛ شماره اول..
‒        کلمن، دیوید و نیکسون فرد 1378؛ اقتصاد شناسی توسعه نیافتگی؛ ترجمه غلامرضا آزاد؛ تهران.
‒        گیدز، آنتونی1383؛ تجدد و تشخص (جامعه و هویت شخصی در عصر جدید )؛ ترجمه ناصر موفقیان؛ تهران؛ نشر طرح نو؛ 1383.
‒        لاریجانی، علی1393؛ سخنرانی همایش توسعه سواحل مکران و اقتدار ملی، دفتر مطالعات راهبردی و پژوهش‌های نظری نداجا، جاسک، 1393.
‒    مجمع تشخیص مصلحت نظام1387؛ توهم توسعه "ارائه مدل نوین آمایش سرزمین با محوریت دریا"؛ کمیسیون امور زیربنایی و تولیدی؛ تهران؛ 1387.
 
ب- منابع انگلیسی
Phillips,M,R and Jones,L,A; “Erosion and tourism infrastructure in the coastal