ارکان جهت‌ساز در طرح راهبردی ارتقای پایداری تأمین آب ج.ا.ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار و عضو هیات‌علمی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

2 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل، دانشگاه عالی دفاع

چکیده

دنیا و نیز ایران در محدودیت منابع آب قابل‌دسترس و قابل‌بهره‌برداری قرار دارند. علاوه بر این، عوامل مختلف دیگری در حوزه‌های مدیریتی، رخدادهای طبیعی و تهدیدات دشمن‌محور، تأمین آب را تحت‌تأثیر خود قرار داده و می‌دهند. در چنین شرایطی، چنانچه تهیه طرحی راهبردی به منظور ارتقای پایداری تأمین آب ج.ا.ا. مدنظر قرار گیرد، احصای اصول و ارزش‌های حاکم بر آن به‌عنوان بخشی از ارکان جهت‌ساز طرح راهبردی، دارای اهمیت و ضرورت خواهد بود که در این تحقیق به آن‌ها پرداخته شده است.
روش این تحقیق توصیفی تحلیلی است و داده‌های لازم در این تحقیق با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای، مصاحبه و تعامل فکری با خبرگان در حوزه پایداری تأمین آب جمع‌آوری گردیده است. برای احصای اصول و ارزش‌ها، علاوه بر متون و اسناد تخصصی داخلی و خارجی، از طریق بررسی آیات قرآن کریم، روایات منقول از معصومین علیهم‌السلام، بیانات امامین انقلاب اسلامی و سایر اسناد بالادستی مرتبط با پایداری تأمین آب اقدام شده و پس از تحلیل محتوا، کدگذاری مفاهیم، دسته‌بندی کدهای مشابه به عنوان زیرمقوله و استخراج یک مقوله به عنوان اصل یا ارزش از هر زیرمقوله، نتایج حاصل‌شده در اختیار جامعه آماری قرار گرفته است. جامعه آماری شامل 20 نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر، آشنا به حوزه‌های پایداری تأمین آب و پدافند غیرعامل و دارای تجربه و سابقه راهبردی و مرتبط با موضوع تحقیق بوده است. پس از دریافت نظر جامعه آماری، تجزیه‌و‌تحلیل محتوای کیفی و اعمال ‌نظرها، نتایج نهایی در قالب ۹ اصل و ۶ ارزش، به‌عنوان خروجی تحقیق ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Key elements in the strategic plan to improve the I.R.I water supply sustainability

نویسندگان [English]

  • H Shokohi 1
  • J Jahanbakhshi 2
1 Associate Professor and member of the academic staff of the National Defense and Strategic Research Institute
2 PhD student of strategic management of passive defense, Higher Defense University
چکیده [English]

The world as well as Iran are limited in available and exploitable water resources. In addition, various other factors in the fields of management, natural events and enemy-oriented threats affect water supply. In such a situation, if preparing a strategic plan in order to improve the I.R.I. water supply sustainability, It should be taken the principles and values as important and necessary part of the key elements of the strategic plan, which have been addressed in this research.
 The method of this research is descriptive and analytical. The necessary data in this research has been collected using documentary and library studies, interviews and intellectual interaction with experts in the field of water supply sustainability. In order to calculate the principles and values, in addition to domestic and foreign specialized texts and documents,it done through the study of the verses of the Holy Quran, traditions passed down from the Aemmeh (salamollah alayhem), the statements of the Islamic Revolution Imams and other upstream documents related to the water supply sustainability, and after analyzing the content, Coding of concepts, categorizing similar codes and extracting the principle or value from each category, the obtained results have been provided to the statistical community. The statistical population includes 20 people with a master's degree or higher, who are familiar with the fields of water supply sustainability and passive defense, and have strategic experience related to the research topic. After receiving the opinion of the statistical community, analyzing the qualitative content and applying the opinions, the final results in the form of 9 principles and 6 values, have been presented as the output of the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategic plan
  • Key elements
  • water supply Sustainability
  • Principles
  • Values
فهرست منابع:
ـ قرآن کریم
ـ ترجمه تفسیر المیزان
ـ صحیفه سجادیه
ـ مفاتیح‌الجنان
ـ فرمایشات حضرت امام خمینی(رحمةالله‌علیه)
ـ فرمایشات حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی)
الف- منابع فارسی
ـ بیگلری، مرتضی، انجم‌شعاع، رضا، سعادتی، مجتبی، نکویی، محمدعلی (۱۴۰۲). ارکان جهت‌ساز پدافند زیستی حوزه توزیع آب آشامیدنی، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال ۲۱، شماره ۹۳، صص ۷۷-۱۰۲.
ـ پاشا، پگاه (۱۴۰۱). تحلیلی بر شرایط اقتصاد ایران با نگاه به نتایج گزارش ریسک‌های جهانی، مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران.
ـ توحیدی، ارسطو، آقامحمدی، داوود (1398). طرح­ریزی راهبردی، برنامه­ریزی و بودجه­بندی (رویکردی کاربردی در جمهوری اسلامی)، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع ملی.
ـ چشک، کریم، دهقان، حسین (۱۳۹۸). ارکان جهت‌ساز (اهداف، دکترین و سیاست‌ها) اداره امور ایثارگران و شهدا بر اساس گفتمان امام و رهبری مدظله، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال ۱۸، شماره ۷۹، صص ۳۳۱-۳۴۸.
ـ حسن‌بیگی، ابراهیم (۱۳۹۴). مدیریت راهبردی، انتشارات سمت، تهران.
ـ خیراتی، عباس، بوالحسنی، خسرو (۱۴۰۲). ارکان جهت‌ساز در طرح حفاظت از زیرساخت‌های کلیدی کلان‌شهرها، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال ۲۱، شماره ۹۲، صص ۵-۲۶.
ـ دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی (1397). ابلاغیه شماره 417/3172/1/3101 مورخ 3/5/97.
ـ رحمانی‌زاده، حسین، غنی‌لو،‌ معصومه (۱۳۹۷). نماز باران و کارکردهای آن در سیره رضوی، فصلنامه علمی‌پژوهشی فرهنگ رضوی، سال ۶، شماره ۲۲، صص ۹-۴۳.
ـ رضاپور نصرآباد، رفعت (1395). معیارهای اعتبار و پایایی در پژوهش های کیفی، مجله تحقیقات کیفی در علوم سلامت، سال6، شماره 4، صص 493-499.
ـ شکوهیان، محمد، درخشان، سهیل (۱۳۹۳). زیر‌ساخت‌های تأمین آب پایدار (با باز‌مطالعه تجربیات شهر‌های سبز)، کنفرانس بین‌المللی توسعه پایدار، راهبردها و چالش‌ها (با تمرکز بر کشاورزی، منابع طبیعی، محیط‌زیست و توریسم)، دانشگاه هنرهای اسلامی تبریز.
ـ عباس‌زاده، محمد (1391). تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، نشریه جامعه شناسی کاربردی، سال 23، شماره 1، صص 19-34.
ـ گودرزی، زهرا، ظهرابی، نرگس (۱۳۹۳). مدیریت انسان بر منابع آب از منظر قرآن کریم، اولین همایش ملی آب، انسان، زمین.
ـ مرسلی، ادریس (1395). آب و توسعه ملی و تبیین استراتژی بهینه‌سازی برای جمهوری اسلامی ایران در این راستا، رساله دکتری، دانشگاه عالی دفاع ملی.
ـ موسوی، سید عبدالرحیم، بهدادفر، محمدرسول (۱۳۹۵). ارکان جهت‌ساز اداره امور بازنشستگان نیروهای مسلح بر اساس گفتمان ولایت‌فقیه، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال ۱۷، شماره ۶۵، صص ۱۱۹-۱۳۷.
ـ وزارت نیرو (1390). سند ملی توسعه منابع آب، دفتر برنامه‌ریزی کلان آب و آبفا.
ب – منابع عربی
ـ ارشاد‌القلوب الی الصواب، حسن‌ابن‌علی‌ابن‌محمد‌الدیلمی (قرن ۹ هـ ق)، انتشارات شریف رضی، قم.
ـ الجامع‌الصغیر فی احادیث البشیرالنذیر، عبدالرحمان‌ابن‌ابی‌بکر، جلال‌الدین السیوطی (قرن ۹ هـ ق)، دارالفکر، بیروت.
ـ الجعفریات (الاشعثیات)، محمدبن‌محمدالاشعث الکوفی (قرن ۴ هـ ق)، از راویان قرن چهارم هجری، نشر العتبه‌الحسینیه‌المقدسه، کربلا.
ـ الکافی، محمدبن‌یعقوب‌الرازی، ثقه‌الاسلام الکلینی (قرن ۴ هـ ق)، انتشارات دارالکتب‌الاسلامیه، تهران.
ـ بحارالانوار، شیخ محمد باقر بن محمد تقی المجلسی (قرن 11 هـ ق)، انتشارات موسسه الوفاء، بیروت، ج 62 و 64.
ـ تحف‌العقول عن ال‌الرسول صلی‌الله‌علیه‌و‌اله، حسن‌ابن‌علی، ابن‌شعبه‌الحرانی (قرن ۴ هـ ق)، انتشارات اسلامی، قم.
ـ سنن‌النبی، علامه سید محمدحسین الطباطبایی (قرن ۱۴ هـ ق)، انتشارات پیام عدالت، تهران.
ـ قرب‌الاسناد، عبدالله‌بن‌جعفر‌الحمیری‌القمی (قرن ۳ هـ ق)، انتشارات نینوی، تهران.
ج – منابع انگلیسی
- WEF (World Economic Forum) (2015), Global Risks, 10th edition, within the framework of The Global Competitiveness and Benchmarking Network.
د- سایت‌ها:
ـ انجمن بین‌المللی آب (2016). مبانی و اصول انجمن بین‌المللی آب برای شهرهای آب محور، قابل‌دسترسی در:     http://www.iwa-network.org
ـ سازمان زمین‌شناسی امریکا، توزیع آب رو، داخل و بالای زمین، قابل‌دسترسی در:
ـ شرکت مدیریت منابع آب ایران، چشم‌انداز مدیریت منابع آب کشور، قابل‌دسترسی در:
ـ مجلس شورای اسلامی، بخش قوانین و مقررات، قابل‌دسترسی در:
ـ مجمع تشخیص مصلحت نظام، سیاست‌های کلی نظام، قابل‌دسترسی در:
ـ موسسه مطالعات حقوق آب، اهداف استراتژیک بخش آب کشور، قابل‌دسترسی در: