کارکرد آمایش سرزمینی در دفاع اقتصادی با تأکید بر جمعیت

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه علوم انتظامی امین

2 دانشجوی دکتری رشته مطالعات راهبردی دفاع مقدس دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

هدف از آمایش سرزمین یک رابطه منطقی بین توزیع جمعیت و انجام فعالیت­ها در سرزمین و مناطق است که بتواند با رویکرد کل‌نگر، جامع‌نگر و بلندمدت در برنامه­ریزی به تنظیم رابطه انسان و فعالیت­هایش بپردازد. به‌کارگیری عامل جمعیت در یک کشور با استفاده از مجموعه ظرفیت‌ها، قابلیت‌ها و توانایی‌های بالفعل و بالقوه آن کشور، در راستای دست‌یابی و تأمین منافع ملی خود، می‌تواند منجر به ارتقاء بازدارندگی در برابر تهدیدهای چندوجهی گردد. در این میان اقتصاد یکی از مؤلفه‌های مهم قدرت علاوه بر تأثیرگذاری در معادلات بین­المللی و منطقه­ای، در چیدمان جمعیت در یک آمایش سرزمینی نیز تأثیر به­سزایی دارد. این پژوهش درپی یافتن پاسخ سؤال، کارکرد آمایش سرزمینی در دفاع اقتصادی با تأکید بر جمعیت چیست؟ بوده است. نوع تحقیق کاربردی - توسعه‌ای با روش توصیفی- اکتشافی هست و به‌صورت کیفی انجام‌شده است. در این تحقیق ضمن مطالعه اسناد و مقالات و همچنین اخذ نظرات و آراء خبرگان و صاحب‌نظران از طریق مصاحبه و تشکیل گروه کانون نخبگی نتایج عوامل دفاع اقتصادی با تأکید بر جمعیت مبتنی بر کارکرد آمایش سرزمینی  از نظر کیفی و کمی و همچنین عوامل اقتصادی در دو محیط ملی و فراملی مورد ارزیابی قرارگرفته است. با توجه به نتایج تحقیق تعداد 3 پیشنهاد اجرایی و کاربردی عوامل دفاع اقتصادی با تأکید بر جمعیت در آمایش سرزمینی ارائه‌شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The function of territorial planning in economic defense with emphasis on the population

نویسندگان [English]

  • I Ahmadi Moghadam 1
  • H.R Tondro 2
  • M Zarinpour 2
  • V Fakhreddin 2
1 Ustad University of Administrative Sciences Amin
2 Doctoral student in the field of strategic studies of sacred defense of the National Defense University
چکیده [English]

between population distribution and activities in the land and regions, which can adjust the relationship between man and his activities with a holistic, comprehensive and long-term approach in planning. Employing the factor of population in a country by using the set of actual and potential capacities, capabilities and abilities of that country, in order to achieve and secure its national interests, can lead to the improvement of deterrence against multifaceted threats. In the meantime, economy is one of the important components of power, in addition to influencing international and regional equations, it also has a significant effect on the arrangement of the population in a territorial arrangement. This research seeks to find the answer to the question, what is the function of territorial planning in economic defense with an emphasis on the population? have been. The type of research is applied-developmental with a descriptive-exploratory method and it was done qualitatively. In this research, while studying documents and articles, as well as obtaining the opinions and opinions of experts and experts through interviews and forming an elite focal group, the results of economic defense factors with an emphasis on the population based on the function of land use in terms of quality and quantity, as well as economic factors in two environments It has been evaluated nationally and transnationally.
According to the results of the research, 3 executive and practical suggestions of economic defense factors have been presented with an emphasis on the population in territorial planning.

کلیدواژه‌ها [English]

  • settlement
  • territorial settlement
  • defense
  • economic defense
  • population
  • فهرست منابع:

    - قرآن کریم

    الف- منابع فارسی

    • برادن کتلین و فرد، شلی 1383)،  ژئوپلیتیک فراگیر، ترجمع علیرضا فرشچی و حمیدرضا رهنما، تهران، انتشارات دانشگاه عالی جنگ
    • بختیاری، ایرج، (1395)، "تأثیر مؤلفه‌های دفاع اقتصادی کشور بر دفاع همه‌جانبه با تأکید بر رهنمودها (راهبردها) اسناد ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال چهاردهم، شماره 54
    • تقوی، نعمت­الله، "جامعه شناسی و علوم اجتماعی"، نشر آیدین،1400
    • جلالی، غلامرضا (1389)، "رساله طراحی الگوی آمایش سرزمینی منطقه شمال­غرب با اعمال اصول پدافند غیرعامل به­منظور نیل به توسعه ملی" دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده امنیت
    • جوان، جعفر (2006)، جغرافیای جمعیت ایران، مشهد: جهاد دانشگاهی
    • حافظ­نیا، م .ر (1385)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی
    • درایسدل، آ. و اچ، بلیک، ج (1374)، جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه دوره
    • دری نورگورانی، حسین و همکاران(1398)، "مقاله طراحی راهبردهای دفاع اقتصادی برگرفته از رهنمودها و اسناد ابلاغی مقام معظم رهبری"، فصلنامه دفاعی استراتژیک، سال هفدهم، شماره 76، تابستان 1398
    • روشندل ج (1378)، امنیت ملی و نظام بین­المللی، تهران، انتشارات سمت
    • رهبری، صابر و خدایی، زهرا (1399)، " مقاله موانع و چالش­های سرزمینی ایران"، انتشار دراولین کنفرانس بین­المللی معماری، عمران، محیط زیست و کشاورزی
    • زمانی، فریبا (1388)، مقاله اهمیت جمعیت شناسی در برنامه­ریزی­های آمایش سرزمین ( با تأکید بر مطالعه مهاجرت­های استانی)، فصلنامه جمعیت، شماره 69/70
    • رساله مطالعات گروهی دانشجویان دوره اول سیاسیت دفاعی و اول اندیشه نظامی (1389)، "تدوین راهبردهای دفاعی- امنیتی آمایش سرزمینی سواحل مکران"، دانشکده دفاع ملی
    • سازمان برنامه و بودجه (1363)، مطالعات طرح پایه آمایش سرزمین اسلامی ایران، تهران: دفتر برنامه­ریزی منطقه­ای، دو کتاب (4جلد)
    • سازمان برنامه و بودجه، سند ملی آمایش سرزمین 1424-1400، مصوب شورایعالی آمایش سرزمین مورخ 11/12/1399
    • شمس دولت­آبادی، سید محمود و ادریسیان، محمد (1397)، "تدوین راهبردهای دفاع همه‌جانبه در حوزه­ی فرهنگی"، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال شانزدهم، شماره 74، زمستان 1397
    • صرافی، مظفر (1379)؛ «مبانی برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای»، انتشارات سازمان برنامه‌وبودجه.
    • کلانتری، فتح ا... و همکاران (1401)، "گونه شناسی آمایش سرزمینی استان­های شمال کشور"، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال بیستم، شماره88، تابستان 1401
    • ناصرپور، حجت الله (1395)، " رساله ارائه الگوی راهبردی آمایش سرزمین بر اساس گفتمان امام خمینی (ره)، و رهبری، قانون اساسی، تجارب ج.ا.ا و بهره­گیری از تجارب موفق بشری"، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع
    • وحیدی، پریدخت (1373)، "آمایش سرزمین: راهنمایی برای برنامه­ریزی آموزش عالی"، فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی، سال دوم، مسلسل 7 و8
    • درآمدی بر اندیشه دفاعی- امنیتی انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران
    • https//sndu.ac.ir/maktab/fa/news/3926.

    ب- منابع انگلیسی

    • Muir Richrd (2000), new introduction to political geography, translated from English to persion by:dorreh mirheydar and seyed yahya safavi, geographical organization, Tehran.