مقاله پژوهشی: راهبردهای دیپلماسی دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نقش نیروی دریایی

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی

2 استادیار دانشگاه امام خمینی

3 دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

نیروهای دریایی به­عنوان بخش اصلی قدرت نظامی دریایی نقش بی­بدیلی در پیشبرد دیپلماسی دفاعی کشور خود دارند. حضور شناورهای نظامی در آب­های بین­المللی، مراودات و دید و بازدیدها از بنادر دیگر کشورها ابزارهایی مؤثر در تأمین اهداف و تحقق راهبردهای دیپلماسی دفاعی دریایی است. مقاله حاضر با هدف تدوین راهبردهای دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران با اتکا بر قدرت نظامی دریایی نگارش شده و در زمره تحقیقات کاربردی-توسعه­ای می­باشد. روش تحقیق، روش توصیفی تحلیلی با رویکرد آمیخته و روش گردآوری داده­ها میدانی و کتاب­خانه­ای است. جامعه آماری پژوهش از خبرگان و صاحب­نظران و کارشناسان حوزه دیپلماسی، دفاع و قدرت نظامی دریایی به تعداد 80 نفر انتخاب گردیده است. همچنین برای روایی سنجی و مصاحبه، تعداد 12 نفر از جامعه آماری به­عنوان خبرگان منتخب مورد مراجعه قرار گرفته­اند. روش نمونه­گیری انجام شده، طبقاتی، هدفمند و ابزار نمونه­گیری پرسش­نامه، مصاحبه وحجم نمونه تمام­شمار می­باشد. راهبردهای برآمده از تحقیق، 9 راهبرد کلان است که با استفاده از ماتریس برنامه­ریزی راهبردی کمی مورد سنجش قرار گرفته است. در این مقاله راهبردِ توسعه دیپلماسی دفاعی دریایی در بالاترین اولویت و راهبردِ استفاده بهینه از ظرفیت و موقعیت ژئوپلیتیک کشوردر پایین­ترین اولویت دسته­بندی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Defense diplomacy strategies of the Islamic Republic of Iran with emphasis on the role of the Navy

نویسندگان [English]

  • M Ahadi 1
  • Sh Irani 2
  • D Eskandari 3
1 Associate Professor of the Higher National Defense University
2 Assistant professor at Imam Khomeini University
3 Doctoral student of Strategic Defense Sciences of National Defense University
چکیده [English]

The naval forces, as a major part of naval military power, play an unmatched role in advancing their country's defense diplomacy. The presence of military vessels in international waters, the contacts and visits to ports of other countries are effective tools in securing objectives and realizing strategies of maritime defense diplomacy. The present paper aims to develop strategies for defense diplomacy of the Islamic Republic of Iran based on naval military power and is considered as an application-development research. The research method is a descriptive-analytical method with a mixed approach and the method of collecting data is field and book based. The statistical population of the study was selected from experts in the field of diplomacy, defense and naval military power of 80 people. Also, for validation and interview, 12 people from the statistical population were referred as the chosen experts. The sampling method is classified, purposeful and the sampling tool is question, interview and sample size is all counted. Strategies derived from the research are 9 macro strategies that have been evaluated using quantitative strategic planning matrix. In this paper, maritime defense diplomacy development strategy is categorized in the highest priority and optimal use of capacity and geopolitical position of the country in the lowest priority

کلیدواژه‌ها [English]

  • Strategy
  • Defense Diplomacy
  • Naval Defense Diplomacy
  • Strategic Navy

مراجع

  • فهرست منابع:

    الف- منابع فارسی

    • امام خامنه­ای(مدظله العالی)، مجموعه بیانات، قابل‌دسترسی در khamenei.ir
    • اعرابی، محمد، (1395) ، راهنمای برنامه‌ریزی استراتژیک، تهران، دفتر پژوهش­های فرهنگی.
    • اعظمی، هادی و موسوی­زارع، جواد، (1395)، بررسی و تبیین اهمیت دریا از منظر موقعیت ژئوپلیتیکی ایران، ماهنامه پژوهش ملل، دوره 1، شماره 7، صص 34-20.
    • انعامی­علمداری، سهراب، (1389)، دیپلماسی دفاعی اروپا، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال هشتم، شماره 31، زمستان، صص 162-129.
    • بنی­اسد، رضا، (1390)، مدیریت راهبردی با تأکید بر جهاد اقتصادی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    • حاتمی، امیر و احدی، محمد، (1395)، دیپلماسی دفاعی نوین، تهران، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی.
    • حسن­بیگی، ابراهیم، (1396)، مدیریت راهبردی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت) و مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی و دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • رابینز، استیون­پی، (1390)، تئوری سازمان ساختار و طرح سازمانی، ترجمه سید مهدی الوانی و حسن دانایی­فرد، چاپ 33، تهران، انتشارات صفار، اشراقی.
    • ساعد، نادر، (1389)، دیپلماسی خلع سلاح در پرتو دیپلماسی دفاعی ج.ا.ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، دوره هشتم، شماره 30، پاییز، صص 129-102.
    • سیفی، بهزاد و همتی، سید ابراهیم، (1399)، دیپلماسی دفاعی – دریایی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر عملکرد نیروی دریایی راهبردی، دو فصلنامه سیاست و روابط بین­الملل، دوره 4، شماره 7، بهار و تابستان، صص 163-143.
    • سیفی، نصر­اله و نصرآبادی، ام­لیلا، (1398)، تجسس و نجات دریایی توسط کشتی های جنگی از منظر حقوق بین الملل با تاکیدی بر عملکرد نداجا، فصلنامه علوم و فناوری دریا، دوره 23، شماره 91، صص 70-58.
    • عسگری، محمود، (1393)، دیپلماسی دفاعی ایران در عرصه دریایی با چین؛ سازوکار تقویت قدرت افکنی ج.ا.ایران، مقاله منتشرنشده، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
    • مبینی­دهکردی، علی و حیدری، حامد، (1393)، مبانی دانش محیط شناسی راهبردی (مفاهیم، تئوری­ها، فنون و کاربردها)، تهران، انتشارات صفار.
    • متقی، ابراهیم و پوستین­چی، زهره، (1395)، رهیافت و فرآیندهای دیپلماسی دفاعی در راهبرد امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران، انتشارات مرکز تحقیقات راهبردی.
    • مینتزبرگ، هنری، (1367)، مدیریت استراتژیک، ترجمه محمد صائبی، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی.
    • بوفر، آندره، (1369)، مقدمه­ای بر استراتژی، ترجمه مسعود کشاورز، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین­المللی.
    • توحیدی، ارسطو، (1389)، طرح­ریزی راهبردی، برنامه­ریزی و بودجه­بندی دفاعی، نشریه آموزشی، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، دانشکده دفاع ملی.
    • سیاری، حبیب­اله و طحانی، غلامرضا، (1394)، راهبردها و قدرت دریایی، تهران، دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی نداجا.

    ب – منابع انگلیسی

    • Shea, Timothy, (2005), Transforming Military Diplomacy, Joint Forces Quarterly, Issue Thirty-Eight.
    • Saroj, Bishoyi ,(2011), Defence Diplomacy in US-India Strategic Relationship, Gournal of defence Studies, Vol.5, No.1, January.
    • Bruns, Sebastian (2014), S. Navy Strategy & American Sea Power From “The Maritime Strategy“ (1982-1986) To “A Cooperative Strategy For 21st Century Seapower” (2007): Politics, Capstone Documents, And Major Naval Operations 1981-2011, Kiel.
مطالعات دفاعی استراتژیک
دوره 21، شماره 94 - شماره پیاپی 94
سال بیست و یکم، شماره94، زمستان 1402
دی 1402
صفحه 173-192

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار