مقاله پژوهشی: راهبردها و الزامات دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و عمان

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته‌ دکتری علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملّی

2 دانشیار علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملّی

چکیده

امروزه تعاملات و روابط اقتصادی و تجاری برون­مرزی، پیوند عمیقی بین کشورها ایجاد نموده که علاوه بر کسب منافع متنوع و گسترده اقتصادی، کاهش تنش و خصومت­ها را در سطح بین­الملل موجب گردیده است. جمهوری اسلامی ایران  نیز از این قضیه مستثنی نبوده و می­تواند با اتخاذ تدابیر و تبیین روش­های مناسب، و برجسته نمودن وجوه مشترک با سایر کشورها به­ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس، منافع کلان اقتصادی خویش را کسب نماید. به­دلیل صبغه­ی روابط تاریخی و مسالمت­آمیز بین ایران و عمان، گسترش همکاری با این کشور می­تواند نسبت به تحقق برخی اهداف و منافع کلان اقتصادی و بازرگانی ج.ا.ایران کمک نماید. بنابراین هدف اصلی این تحقیق تدوین مهمترین « راهبردها و الزامات دیپلماسی اقتصادی ج.ا.ایران و عمان » می­باشد. این پژوهش از نوع هدف، توسعه‌ای کاربردی محسوب شده و روش تحقیق این پژوهش نیز که با رویکرد آمیخته است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و زمینه­ای انجام شده است. روش جمع­آوری اطلاعات کتابخانه­ای و میدانی بوده، و حجم جامعه آماری این تحقیق به‌صورت
تمام­شمار50 نفرگرفته شده است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌های حاصل از مطالعه منابع، به روش کیفی، توصیف و تحلیل شده‌اند و اطلاعات حاصل از پرسشنامه با استفاده از تکنیک‌ها و روش‌های آماری و
نرم­افزار اس پ اس اس مورد تحلیل قرارگرفته است. در نهایت در بخش نتیجه‌گیری و پاسخ به سؤال تحقیق، مهم‌ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر دیپلماسی اقتصادی ج.ا.ایران و عمان در قالب 24 عامل(8 عامل قوت،9 عامل ضعف، 5 عامل فرصت‌آفرین و 2 عامل تهدیدزا) احصاء شد و در همین راستا راهبردها و الزامات آن نیز جهت دیپلماسی اقتصادی ج.ا.ایران و عمان ، تدوین و ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Strateges and economic diplomacy requirents of the Islamic Republic of Iran and Oman

نویسندگان [English]

  • Gh Nezamipoor 1
  • Kh Bolhassani 2
  • Ali Akbari 1
1 Doctoral student of Strategic Defense Sciences, National Defense University
2 Associate Professor of Strategic Defense Sciences, Higher National Defense University
چکیده [English]

Today, extra-territorial economic and commercial interactions and relations have created a deep bond between countries, which, in addition to obtaining diverse and extensive economic benefits, has reduced tensions and hostilities at the international level.. The Islamic Republic of Iran is not exempt from this issue and it can achieve macroeconomic benefits by adopting measures and explaining appropriate methods and highlighting the common features with other countries, especially the Persian Gulf countries, by establishing and expanding bilateral cooperation. get yourself In the meantime, due to the historical and peaceful relations between Iran and Oman, the expansion of cooperation with this country can help to achieve some goals and macro-economic and commercial interests of Iran. Therefore, the main goal of this research is to compile "strategies and requirements of economic diplomacy between Iran and Oman". This research is considered to be a practical development, and the research method of this research, which is mixed with the approach, is done using the descriptive-analytical and contextual method. The method of collecting information was library and field, and the size of the statistical population of this research was 50 people. Analysis and analysis of information and data obtained from the study of sources have been described and analyzed in a qualitative way, and the information obtained from the questionnaire has been analyzed using statistical techniques and methods and SPSS software. Finally, in the conclusion section and the answer to the research question, the most important environmental factors affecting the economic relations between Iran and Oman were counted in the form of 24 factors (8 strength factors, 9 weakness factors, 5 opportunity-creating factors and 2 threatening factors) and in In this regard, the strategies and its requirements have also been compiled and presented for the economic diplomacy between Iran and Oman.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Oman
  • economic diplomacy
  • strategy
  • فهرست منابع:

    • قرآن کریم، ترجمه آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی.

    الف- منابع فارسی

    • آرامی، منصور(1400)، با نماینده محترم استان هرمزگان درمجلس شورای اسلامی و عضوگروه دوستی ایران و عمان، مصاحبه خبرگان.
    • آسایش­زارچی، محمدجواد(1383)،سیاست خارجی ج.ا.ایران و نگرش آن به همسایگان به ویژه سلطنت عمان، اطلاعات سیاسی، اقتصادی، تهران،تابستان، شماره 203و204.
    • احدی، محمد(1400)، رییس اداره روابط بین­الملل ستاد کل نیروهای مسلح ج.ا.ایران، مصاحبه خبرگان.
    • اکرمی، سیدمهدی(1395)، بسط روابط اقتصادی- سیاسی ایران و عمان، تهران ،ماهنامه امنیت اقتصادی، زمستان، شماره34.
    • بختور، محمدرضا(1400)، کارشناس مسائل حوزه عمان وزارت امورخارجه ج.ا.ایران،
      مصاحبه خبرگان.
    • بوالحسنی، خسرو؛ کیانی، سورنا؛ کرمی دولتشاه، بهروز(1399)، راهبردهای کسب قدرت برتر اقتصاد دفاعی جمهوری اسلامی ایران در منطقه جنوب غرب آسیا، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هجدهم، شماره 79 ، صص310 -279.
    • بوالحسنی، خسرو (1392) رساله دکتری، بررسی ژئوپلیتیک ترکیه و تأثیر آن بر راهبرد دفاعی امنیتی ج.ا. ایران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • پورشاسب، عبدالعلی؛ حیدری، کیومرث(1399)، تبیین ریشه­های تهدیدات ناهمطراز جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال هجدهم، شماره 28،صص450 -429.
    • توتونچی، محمد(1400)، رییس اداره دوم خلیج فارس وزرات امورخارجه ج.ا.ایران،مصاحبه خبرگان.
    • حیدری، محمد؛ انعامی­علمداری(1391)، دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، پاییز، سال هشتم، شماره 20،صص61-39.
    • دانش­آشتیانی، محمدباقر(1391)، مدیریت راهبرد دفاعی- امنیتی، انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیاد شیرازی .
    • دامن پاک جامی، مرتضی(1397)، تحول دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران، بررسی دستاوردهای چهار دهه گذشته و چالش­های پیش­رو، فصلنامه سیاست خارجی سال سی و دوم، شماره 4، صص158-91.
    • دهقانی فیروز آبادی، سیدجلال (1387)، چهارچوبی مفهومی برای ارزیابی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی
    • سجادپور، محمدکاظم ، حسینی، سید شمس­الدین؛ نیرآبادی، حمید(1398)، طراحی مدل دیپلماسی اقتصادی جمهوری اسلامی ایران بایسته­ها، مؤلفه­ها و راهبردهای کلیدی، فصلنامه علمی امنیت ملی، زمستان، سال نهم، شماره34، صص425-389.
    • سروری، رحیم(1400)، کارشناس حوزه دریای عمان و خلیج فارس و وابسته نظامی اسبق سفارت ج.ا.ایران در عمان، مصاحبه خبرگان.
    • عسگری، محمود (1389)، چارچوبی برای تبیین دیپلماسی دفاعی با تأکید بر دیپلماسی دفاعی ج.ا.ا، فصلنامه دیپلماسی دفاعی، سال اول، شماره اول.
    • کرمی، امیرسعید؛ دوست­محمدی، احمد(1395)، تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و عمان در قبل و بعد از انقلاب اسلامی، تهران، فصلنامه ژئوپلیتیک، پاییز، سال دوازدهم، شماره سوم.صص121-151.
    • گودرزی، ناصر(1400)، کارشناس محترم روابط بین­الملل ستاد کل نیروهای مسلح ج.ا.ایران، مصاحبه خبرگان.
    • فاطمی، سیدناصر(1400)، کارشناس حوزه مسائل منطقه­ای و وابسته نظامی اسبق سفارت ج.ا.ایران در عمان، مصاحبه خبرگان.
    • متّکی، منوچهر(1400)، وزیر محترم اسبق وزارت امورخارجه ج.ا.ایران، مصاحبه خبرگان.
    • موسوی­شفایی، مسعود(1388 )، دیپلماسی اقتصادی، ابزار نوین سیاست خارجی در عصر جهانی شدن، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک.
    • مختاری، مجید؛ آدمی، علی(1396)،ا لزامات اقتصادی توسعه روابط ایران و عمان، تهران، فصلنامه پژوهش­های روابط بین­الملل، دوره اول، 23، صص 232-207.
    • معمارزاده، غلامرضا؛ بهمنی، گل­محمد؛ بیات، محمدحسین؛ دانش آشتیانی، محمدباقر(1389)، تعریف، توسعه و تدوین مفاهیم و اصطلاحات لازم و مناسب جهت طرح‌ریزی راهبردی دفاعی- امنیتی، تهران، دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی
    • میرگلوی بیات، محمدجواد(1400)، کارشناس و نویسنده محترم مسائل شبه جزیره عربستان و عمان، مصاحبه خبرگان.
    • نجاتی­منفرد،علیرضا(1394)، شناخت محیط ژئوپلتیکی (مطالعه موردی عمان و ایران)،تهران، انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • نطاق­پور نوری؛ بشارتی، محمدرضا؛ رفیعی، احسان(1396)، بررسی عوامل مؤثر همگرایی ایران- عمان و تأثیر آن بر امنیت ملی ج.ا.ایران، تهران، مجله سیاست دفاعی، سال 25، شماره 98، صص81-63.
    • هانگر، جی دیوید؛ ال. ویلن، توماس(1381)، مبانی مدیریت استراتژیک، ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی.
    • یوسفی، غلامحسین(1396)، ایران ـ عمان: اندازه مناسبات، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال هجدهم، شماره 6 ،پیاپی71 ، صص 74 ـ 35.

    ب – منابع انگلیسی

    -Albasoos, Hani. Mohammad Ali, Zeinab. S.Al Hasni, Asila. Al Shizawi,  Sara.(2016) “The Nature of Oman’s Relations with Iran”. Sultan Qaboos University

    -Bayne, Nicholas, and Woodlock, Stephen (2003). The New Economic Diplomacy. LSE Publication