مقاله پژوهشی: ویژگی های سیاست‌گذاری مطلوب دفاعی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی.

2 دانشجوی دکتری علوم دفاعی راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

سیاست دفاعی خط­مشی­ها و راهکارهای یک دولت اعم از نظامی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی و ... برای به­کارگیری عناصر قدرت ملی به­منظور برقراری امنیت ملی و رفع یا دفع تهدیدهای داخلی و خارجی کشور است و تدوین آن همچون سایر سیاست­گذاری­های ملی، نیازمند رعایت اصول و قواعد خاصی می‌باشد. دستیابی به اهداف سیاست‌گذاری دفاعی که شامل: رفع یا دفع تهدیدها، پیشگیری از جنگ، حل‌وفصل منازعات منطقه‌ای، قدرت سازی و قدرت افزایی و ... می‌باشد، مستلزم آن است که سیاست­های تدوینی از ویژگی‌های مطلوبی برخوردار باشد تا بتواند در مقابل تهدیدهای آینده و محیط آکنده از بی‌ثباتی، عدم قطعیت، پیچیدگی و ابهام، پاسخگو باشد. از طرفی سیاست­گذاری دفاعی در ج.ا.ایران متناسب با اصول و آرمان­های اسلام و انقلاب اسلامی و در راستای مقابله با تهدیدهای استکبار جهانی تدوین می‌گردند، بنابراین سؤال اصلی این مقاله بدین‌صورت در ذهن محققین شکل گرفت که «ویژگی­های سیاست‌گذاری مطلوب دفاعی ج.ا.ایران کدامند؟»، لذا پژوهشگران به دنبال شناسایی و احصاء «ویژگی­های سیاست‌گذاری مطلوب دفاعی ج.ا.ایران» می‌باشند. این پژوهش از نوع کاربردی-توسعه‌ای محسوب شده و روش تحقیق نیز که با رویکرد آمیخته است، با استفاده از تکنیک­های توصیفی و تحلیلی انجام شده است. حجم جامعه آماری این تحقیق به‌صورت تمام شمار 30 نفر در نظر گرفته شده است. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات و داده‌های حاصل از مطالعه منابع، به روش کیفی انجام شده و اطلاعات حاصل از پرسشنامه با استفاده از روش معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و بهره­گیری از نرم­افزار پی­ال­اس مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق ویژگی­های سیاست‌گذاری مطلوب دفاعی ج.ا.ایران را در سه بعد: «داخلی، خارجی و کلی» و تعداد 62 ویژگی دسته­بندی می­کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Features of the optimal defense policy of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • I Shahraayini 1
  • S Bajlani 2
1 Assistant Professor of Strategic Defense Sciences, Higher National Defense University.
2 PhD student of Strategic Defense Sciences, National Defense University
چکیده [English]

Defense policy is a framework for coordinating military, economic, political and cultural tools by the government to remove or repel threats and establish stability and security in the country, and its formulation, like other national policies, requires the observance of certain principles and rules. Achieving the goals of defense policy, which includes: eliminating or repelling threats, preventing war, resolving regional conflicts, strengthening and increasing power, etc., requires that the formulated policies have favorable characteristics in order to be able to face threats. The future and the environment full of instability, uncertainty, complexity and ambiguity should be responsive. On the other hand, defense policies in the Republic of Iran are formulated in accordance with revolutionary principles and ideals and in the direction of confronting the threats of global arrogance, so the main question of this article was formed in the minds of the researchers as follows: "The characteristics of desirable defense policies What are the J.A. of Iran?", therefore, the researchers seek to identify and quantify the "characteristics of the desirable defense policies of the J.A. of Iran".
This research is considered to be an applied-developmental type and the research method, which is mixed with the approach, was carried out using descriptive-analytical method. The size of the statistical population of this research is 30 people. Analysis and analysis of the information and data obtained from the study of sources have been described and analyzed in a qualitative way, and the information obtained from the questionnaire has been analyzed using the method of structural equations with the partial least squares approach and using the PLS software. The results of the research showed that the features of Iran's favorable defense policy are in three dimensions: "internal, external and general" and there are 62 features.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Policy making
  • optimal
  • defensive
  • I.R.Iran
  • فهرست منابع:

    الف- منابع فارسی

    • امینی، محمدتقی، میمند محمودی، محمد، محمدمهدی، پرهیزگار، محمدرضا مشایخ.(1391). طراحی الگوی جامع سیاست‌گذاری قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران، نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا، سال یازدهم، شماره 31.
    • اشتریان، کیومرث.(1397). راهنمای برنامه‌ریزی دولتی و سیاست­گذاری عمومی، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
    • اکبرنژاد، ابوالقاسم؛چشک، کریم. (1399). اولویت بندی مؤلفه های اثرگذار بر سیاست دفاعی- امنیتی جمهوری اسلامی ایران، مطالعات دفاعی استراتژیک، شماره 80.
    • ایمانی، علی، احمدی، کیومرث، آینده­نگری راهبردی سیاست­گذاری توسعه دفاع آفندی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ربع اول قرن بیست و یکم، فصلنامه آینده پژوهی دفاعی، سال اول، شماره 2 پائیز 1395.
    • بابایی، سحر، توکلی، غلام­رضا.(1394). تدوین مدل فرایندی سیاست­گذاری در سازمان­های دولتی، فصلنامه سیاست­گذاری، دوره 1، شماره 3.
    • داوری، علی، رضازاده، آرش.(1396). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار PLS، تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ چهارم.
    • جعفری، سید اصغر، (1392)؛ دیپلماسی دفاعی در اندیشه­های امام خامنه­ای (مد ظله)، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
    • چگینی، حسن.(1381). طرح ریزی استراتژیک نظامی و برنامه ریزی دفاعی، تهران: انتشارات دانشگاه عالی دفاع ملی، چاپ دوم.
    • حضرت امام خمینی (ره)، روح‌الله (1378)، تحریرالوسیله.
    • خدادوست، جبار، طباطبائی، سید محمد.(1398). رویکرد آلمان در برابر سیاست دفاعی- امنیتی اتحادیه اروپا و ناتو در دوره پس از جنگ سرد، نشریه علمی سیاست دفاعی، سال بیست و هفتم، شماره 106.
    • خالقی نژاد، عباس، ضیاءالدینی، محمد.(1394). بررسی رابطه جو ایمنی و عملکرد ایمنی کارکنان با توجه به نقش میاجی دانش ایمنی و انگیزش ایمنی در مجتمع مس سرچشمه، فصلنامه بهداشت و ایمنی کار، جلد5، شماره4، ص 69-84.
    • سعادت راد، علیرضا.(1395). توسعه الگوی مفهومی سیاست‌گذاری دفاعی ج.ا.ایران، بر مبنای مطالعه تطبیقی الگوی کشورهای منتخب، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • شمس دولت‌آبادی، سید محمود رضا، مؤمن، ساسان.(1396). عوامل مؤثر در تدوین سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر حوزه خلیج‌فارس، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال پانزدهم، شماره 70، مقاله ششم، از صفحه 150-125.
    • دهقان، حسین، مهدی نژاد نوری، محمد، پورصادق، ناصر، شعبانی فرد، محمد.(1397). تعیین ابعاد مؤثر در طراحی الگوی راهبردی سیاستگذاری در حوزه فناوری و نوآوری دفاعی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال شانزدهم، شماره 47.
    • دهقان، حسن، سعادت راد، علیرضا.(1395). تبیین مهمترین چالش­های فراروی سیاست­گذاری دفاعی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال چهاردهم، شماره 66، مقاله هشتم.
    • ریاضی، وحید، دهقان، حسین.(1398). سیاست‌گذاری دفاع ملی، تهران: انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
    • عسگری، محمود و آقاجانی، احمد.(1391). عوامل و ویژگی‌ها سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران، نامه دفاع، مرکز تحقیقات راهبردی دفاعی، شماره اول.
    • کلانتری، فتح ا..، افتخاری، اصغر.(1393). بررسی و تبیین راهبرد «تهدید در مقابل تهدید» در سیاست دفاعی جمهوری اسلامی ایران، مجله سیاست دفاعی سال بیست و دوم، شماره 88.
    • ملک محمدی، حمیدرضا.(1398). چارچوب ائتلافهای حامی؛ با ساباتیر در هزارتوی سیاستگذاری عمومی، فصلنامه علمی پژوهشی سیاستگذاری عمومی، دوره 6 ، شماره 2.
    • ویسی، غلامرضا.(1394). تصمیم‌گیری و خط‌مشی گذاری، قم: انتشارات مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص).
    • یزدانی زازرانی، محمدرضا.(1396). شناخت فرایند سیاست‌گذاری عمومی؛ نگاهی کلی به مفاهیم، نظریه ها و مدلها، فصلنامه علمی پژوهشی سیاست‌گذاری عمومی، دوره 3، شماره 4.

    ب – منابع انگلیسی

    • Marume, S. B. M. r.r. Jubenkanda،w. Namusi، n. C. Madziyire. (2016). The concept of public policy analysis، iosr journal of business and management (iosr-jbm) e-issn: 2278-487x، p-issn: 2319-7668. Volume 18، issue 4 .ver. V (apr. 2016)، pp 52-58 www.iosrjournals.org .
    • Summary of the National Defense Strategy of the United States of America.(2018).Sharpening the American Military’s Competitive Edge.

    پ - وب­سایت­‌ها