مقاله پژوهشی: الزامات تحقق تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران سطوح عالی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران

2 دانشیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی و پژوهش‌های راهبردی

3 استادیار مدیریت راهبردی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

4 دانشجوی دکترای مدیریت راهبردی نظامی دانشگاه عالی دفاع ملی و پژوهش‌های راهبردی

چکیده

تفکر راهبردی نیاز امروز همه سازمان­ها و به­ویژه سازمان­های نظامی است. فرماندهان و مدیران سطوح عالی نیروهای مسلح ج.ا.ایران، به‌منظور خلق راهبردهای بدیع و مؤثر می­بایستی با مهارت تفکر راهبردی آشنا بوده و آن را در فرآیند مدیریت خود در سازمان اعمال نمایند. به‌منظور بروز و ظهور تفکر راهبردی نیاز است زمینه­ها و بسترهای لازم در محیط سازمانی فراهم شود. در همین راستا هدف این تحقیق شناسایی الزامات تحقق تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران سطوح عالی نیروهای مسلح است. این تحقیق کاربردی-توسعه­ای بوده و با روش، موردی-زمینه­ای انجام گرفته است. شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه­ای و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است. تعداد 9 نفر از خبرگان این حوزه در سطح نیروهای مسلح به شیوه هدفمند پس از رسیدن به اشباع نظری به­عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. تجزیه­و­تحلیل اطلاعات با شیوه کدگذاری و استفاده از نرم­افزار MAXQDA-2020، انجام‌شده و برای روایی پژوهش، مقبولیت، انتقال­پذیری و تأیید پذیری همچنین برای پایایی پژوهش، اعتبار پذیری پژوهش، توسط تیم پژوهش و در نهایت در یک کارگروه خبرگی مورد تأیید قرار گرفته است. یافته­ها بیانگر آن است که الزامات تحقق تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران سطوح عالی ن.م در 5 مؤلفه و 58 شاخص شامل مؤلفه­های ساختاری (8 شاخص)، منابع انسانی (9 شاخص)، فرهنگ‌سازمانی (17 شاخص)، رهبری و مدیریت (8 شاخص) و عمومی (16 شاخص) جای می­گیرد. الزامات پیش­گفته می­تواند بسترساز تحقق و توسعه تفکر راهبردی فرماندهان و مدیران برای آمادگی مزبور باشد و سبب نهادینه­سازی تفکر راهبردی در بدنه اصلی و تصمیم­گیر نیروهای مسلح خواهد شد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The requirements for realizing the strategic thinking of the commanders and managers of the highest levels of the armed forces of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • D Aghamohammadi 1
  • Kh Bolhassani 2
  • S Mojaradi 3
  • A Vakili 4
1 Associate Professor of Strategic Defense Sciences at the Command and Headquarters University of the Islamic Republic of Iran Army
2 Associate Professor of Strategic Defense Sciences at the Higher University of National Defense and Strategic Research
3 Assistant Professor of Strategic Management, Malik Ashtar University of Technology
4 Doctoral student of military strategic management at the National Defense and Strategic Research University
چکیده [English]

Strategic thinking is the today's need of organizations, especially military organizations. In order to create innovative and effective strategies, the commanders and managers of the highest levels of the Armed Forces of Islamic Republic of Iran should be familiar with the skill of strategic thinking and apply it in strategic defense management. In order for strategic thinking to emerge, it is necessary to provide the necessary contexts and platforms in the organizational environment. In this regard, the aim of this research is to identify the requirements for realizing the strategic thinking of commanders and managers of the highest levels of the armed forces. This is an applied-developmental research and has been done with a case-based method. The method of information collection was library and field, and the data collection tool was a semi-structured interview. A number of 9 experts in this field at the level of the armed forces were selected as a statistical sample in a targeted manner after reaching theoretical saturation. Analysis of information with the method of coding and using the MAXQDA-2020 software was carried out for the validity of the research, acceptability, transferability and verifiability, as well as for the reliability of the research, the credibility of the research, by the research team and finally in a verified expert working group. The findings indicate that the requirements for realizing the strategic thinking of the commanders and managers of the highest levels of armed forces are placed, in 5 components and 58 indicators including structural components (8 indicators), human resources (9 indicators), organizational culture (17 indicators), leadership and management (8 indicators) and general (16 indicators). The aforementioned requirements can be the basis for the realization and development of the strategic thinking of commanders and managers for the aforementioned preparation and will cause the institutionalization of strategic thinking in the main and decision-making body of the armed forces.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Requirements
  • strategic thinking
  • high levels of management and command
  • commanders
  • managers
  • Armed forces
  • فهرست منابع

    الف-منابع فارسی:

    • فرمایشات حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)‏، قابل‌دستیابی در سایت farsi.khamenei.ir
    • آقا محمدی، داود و طاهری هشی، علی (1396)، تفکر استراتژیک (از تئوری تا عمل)، تهران، انتشارات نوید مهر.‏
    • افشاری، حسین و سجادی جاغرق، سید عبدالله (1399)، مطالعه نقش میانجی قابلیت عاطفی سازمان در تأثیرگذاری ‏تفکر استراتژیک بر گرایش به کارآفرینی (موردمطالعه: وزارت صنعت، معدن و تجارت)، دو فصلنامه جامعه­شناسی ‏اقتصادی و توسعه، سال نهم، شماره 2.‏
    • بشیر بنائم، یاسر (1390)، تفکر استراتژیک؛ بستر توسعه استراتژیک منابع انسانی در سده 21، فصلنامه منابع انسانی ناجا، ‏سال ششم، شماره 26.‏
    • بشیر بنائم، یاسر (1391)، نقش فرهنگ‌سازمانی در توسعه تفکر راهبردی، توسعه‌سازمانی پلیس، شماره 42.‏
    • بیک زاد، جعفر، سلطانی، فریبا (1394)، ارزیابی تفکر راهبردی مدیران و تأثیر آن بر نوآوری سازمانی، فصلنامۀ ‏مطالعات مدیریت راهبردی، سال ششم، شماره 24.‏
    • بینش، مسعود (1390)، موانع تفکر سیستمی، ماهنامۀ صنعت خودرو، امور آموزش و توسعۀ منابع انسانی ساپکو.‏
    • توحیدی، ارسطو،‎ ‎عزیزی،‎ ‎محمد و دانشور، شاهین (1398)، نقش‏‎ ‎تفکر‎ ‎راهبردی‎ ‎در‎ ‎ارتقاء‎ ‎توان‎ ‎رزمی سازمان­های ‎نظامی با‎ ‎تأکید‎ ‎بر‎ ‎عوامل‎ ‎نامحسوس‎ ‎توان‎ ‎رزمی، فصلنامه‎ ‎مطالعات‎ ‎دفاعی‎ ‎استراتژیک، سال هفدهم،‎ ‎شماره 76.‏
    • رحمان سرشت، حسین و کفچه، پرویز (1387)، مدلی سازمانی برای تفکر راهبردی (مطالعه تجربی)، فصلنامه پیام ‏مدیریت، شماره 28.‏
    • سلیمی، غلامرضا، طهماسبی آقبلاغی، داریوش و فرمهینی فراهانی، امیرحسین (1398)، بررسی نقش رهبری تحول­‏آفرین و تفکر استراتژیک بر توسعه محصولات جدید، مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 39.‏
    • عامری، محمدعلی (1397)، تبیین الزامات تحقق تفکر راهبردی در فرماندهان و مدیران آینده ناجا، فصلنامه مطالعات ‏راهبردی ناجا، سال سوم، شماره 8.‏
    • عزیزی، ابوالفضل، شب­بویی، علی و مرزبان، شهریار (1394)، مدیریت تفکر استراتژیک در سازمان­ها (با بررسی موانع ‏تفکر استراتژیک در سازمان­ها)، کنفرانس بین­المللی اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی.‏
    • عظیمی، فرزاد (1397)، طراحی و تبیین الگوی توسعه تفکر استراتژیک، رساله دکتری، دانشگاه تهران، پردیس البرز.
    • قاسمی، حمیدرضا (1394)، مدیریت سازمان‌های پیچیده: دیدگاه استراتژیک، اراک، دانشگاه آزاد اسلامی (اراک)، ‏انتشارات علمی.‏
    • قرایی آشتیانی، محمدرضا و نادری، سعید (1400)، الزامات پیاده­سازی نظام اطلاعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک، سال نوزدهم، شماره 85.
    • قربانی، محمود و قاسم­زاده، محمدرضا (1394)، بررسی رابطه بین ابعاد تفکر استراتژیک مدیران و میزان آمادگی برای ‏تحول سازمانی در فرودگاه­های استان خراسان رضوی، فصلنامه آینده­پژوهی مدیریت، سال بیست و هفتم، شماره ‏‏106.‏
    • کاویانی، حسن، هداوند احمدی، رضا و فتح‌آبادی، حسین (1396)، بررسی‏‎ ‎رابطه‎ ‎انعطاف­پذیری‎ ‎منابع انسانی‎ ‎و ‎تفکر‎ ‎راهبردی‎ ‎در‎ ‎سازمان‌های‎ ‎نظامی، فصلنامه علوم و فنون نظامی، سال سیزدهم، شماره 41.‏
    • مسگریان، هومن (1391)، تفکر استراتژیک، کارکردها و چالش‌ها، نهمین کنفرانس بین­المللی مدیریت استراتژیک.‏
    • مشبکی، اصغر و خزاعی، آناهیتا (1387)، طراحی مدل عناصر تفکر استراتژیک در سازمان­های ایرانی، مدیریت ‏بازرگانی (دانش مدیریت)، دوره 1، شماره 1.‏
    • نوری شمس‌آباد، محمود (1389)، تفکر استراتژیک، چالش­ها و موانع، دوماهنامه انجمن مدیریت ایران، سال بیست و ‏یکم، شماره 5.‏

    ب-منابع انگلیسی:

    • Bani-Hani, J. (2020). The moderating influence of managers strategic thinking on ‎the effect of talent management on organization core competency. Management ‎Science Letters, 11(1), 213-222.‎
    • Betz, F. (2016). Strategic thinking: a comprehensive guide. First edition, Emerald ‎‎
    • Dushkov, G.I (2018), Strategic thinking key for future success in organization, ‎International Journal of Recent Scientific Research, Vol. 9, Issue, 5(C), pp. ‎‎26675-26678, May, 2018.‎
    • Goldman, E.F, Scott, A.R. and Follman, J.M. (2015), “Organizational practices to develop strategic thinking”, Journal of Strategy and Management, Vol. 8 No. 2.
    • Holsti OR. (1969) Content Analysis for the Social Sciences and Humanities. Reading. MA: Addison-‎Wesley (Content Analysis). ‎
    • Moore, D. L. (2014). The experience of strategic thinking in a volatile, ‎uncertain‏,‏complex, and ambiguous (VUCA) environment. (Doctoral ‎dissertation, The George Washington University).‎
    • Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: ‎Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory, 2nded. ‎Sage Publications, Thousand Oaks, CA, USA. ‎
    • Van Riper, Paul K (2013), The Identification and Education of U.S. Army Strategic ‎Thinkers, U.S. Army Research Institute for the Behavioral and Social Sciences.