تدابیرو راهکارهای پدافندغیرعامل درحفاظت از زیرساخت های حیاتی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی ‌دکتری مدیریت راهبردی پدافند غیر عامل دانشگاه عالی دفاع ملی

2 دانشیار علوم دفاعی راهبردی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

زیر ساخت‌ها در حوزه اداره کشورها دارای اهمیت بسیار زیادی هستند و می‌توانند اداره امور مردم را در شرایط عادی و تهدید ساماندهی کنند. تجارب حاصله از جنگ های گذشته موید این نظر است که کشور مهاجم در جهت در هم شکستن اراده ملت و توان کشور مورد تهاجم با اتخاذ استراتژی انهدام مرکز ثقل توجه خود را صرف بمباران مراکز حیاتی، حساس و مهم می نماید. بر اساس مدل های اولیه جنگ مدرن، اصلی ترین و مهم ترین اهدافی که در جنگ‌ها ممکن است به سرعت مورد حمله قرار گرفته و آسیب ببینند مراکز حیاتی کشور است. انجام اقدامات پدافند غیرعامل در جنگ های نامتقارن امروزی در جهت مقابله با تهاجمات خصمانه و تقلیل خسارات ناشی از حملات هوایی، زمینی و دریایی کشور مهاجم، موضوعی بنیادی است که وسعت و گستره آن تمامی زیر ساخت ها و مراکز حیاتی و حساس نظامی و غیر نظامی، سیاسی، ارتباطی، مراکز هدایت و فرماندهی و جمعیت مردمی کشور را در بر می گیرد. هدف این تحقیق ارائه تدابیر و راهکارهای پدافند غیر عامل جهت حفاظت از زیرساخت های حیاتی جمهوری اسلامی ایران می باشد. روش پژوهش درتحقیق حاضر با رویکردی آمیخته(کمی وکیفی) واستفاده از روش اسنادی و پیمایشی است و گردآوری اطلاعات با استفاده از روش‌های مطالعه‌ کتابخانه‌ای  و تحقیقات میدانی صورت گرفته است.درنتیجه این تحقیق 6 زیرساخت حیاتی کشور شناسایی و معرفی گردید.و همچنین 7 تهدید فراروی زیرساخت های حیاتی جمهوری اسلامی ایران و 9 راهکار اجرایی پدافند غیر عامل جهت حفاظت از زیرساخت های حیاتی در برابر تهدیدات مرتبط ارائه گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Adopt passive defense strategies to protect the critical infrastructure of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • A,.A Nazarinejad 1
  • A.A Pourshasb 2
1 PhD student in Strategic Management of Passive Defense, Higher National Defense University
2 Associate Professor of Strategic Defense Sciences, Higher National Defense University
چکیده [English]

Passive defense measures in today's asymmetric warfare to counter hostile offenses and reduce the damage caused by air, ground and sea offensive by the invading country are fundamental to the extent and scope of all critical and critical military and civilian infrastructures and centers. It covers the political, communication, command and command centers, and the country's population. Infrastructures are very important in the administration of countries and can organize people's affairs in normal conditions and under threat. Special infrastructures are infrastructures that control several other infrastructures and when damaged, their associated infrastructures are also damaged, and are also linked to the interests of the survival of the system and sovereignty. According to the early models of modern warfare, the main and most important targets in wars that may be rapidly attacked and damaged are the vital centers of the country. The purpose of this research is to present non-operational defense measures and strategies to protect the critical infrastructure of the Islamic Republic of Iran. The research method in this study is a mixed (quantitative and qualitative) approach using documentary and surveying methods and data collection through library study methods (through the study of letters, books and articles using authentication method and valid websites) And field research (preparation and distribution of questionnaires among experts and statistical community experts). As a result, 6 critical infrastructures of the country were identified and introduced, and 9 passive-defensive executive strategies were identified and Operator to protect critical infrastructure against threatse is provided.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive Defense
  • Threats
  • Infrastructure
  • Vital and Sensitive Centers
فهرست منابع
-امام خامنه­ای، سیدعلی، 1391، (بیانات در دیدار مسئولین پدافند غیر عامل، 7/8/1391)
الف- منابع فارسی
- اسکندری، حمید، (1389)، «دانستنی های پدافند غیرعامل»، چاپ اول، نشر بوستان حمید
- اسکندری، حمید و همکاران،(1393)، «تحلیل خسارت شریان های حیاتی با درنظرگرفتن اثرات وابستگی در اثر حملات هدفمند»، دوفصلنامه علمی و پژوهشی مدیریت
- افتخاری، اصغر، (1381)، مراحل بنیادین اندیشه در مطالعات امنیتی، مطالعات امنیت ملی پس از جنگ سرد، پژوهشکده مطالعات راهبردی
- افتخاری، اصغر،(1385)، «کالبد شکافی تهدید»، تهران، انتشارات دافوس سپاه
- جلالی، غلامرضا، « همایش تخصصی نقش پدافند اقتصادی در اقتصاد مقاومتی» دانشگاه امام حسین، 2 بهمن ۱۳۹۳ جوزی خمسلویی، علی، (1392)، «تحلیلی برنقش پدافند غیرعامل در امنیت راهبردی کلانشهرها»، فصلنامه علمی - پژوهشی سپهر ،دوره بیست و دوم، شماره هشتاد و هفتم
- حسینی یگانه، سید محمد، (1391)، « مبانی محاسبات ایمنی در تهاجم هوایی»، چاپ اول، زمستان 1391، تهران، انتشارات قرارگاه سازندگی خاتم النبیاء(ص)
- خزایی، هوشنگ، (1395)،«پدافند غیر عامل از منظر مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا»، بصیرت و تربیت اسلامی ، سال سیزدهم، شماره 36
- خسرو پور، غلامحسین،(1397) «ویژه نامه تاب آوری »، تهران، سازمان پدافند غیر عامل
- داعی نژاد، فرامرز،(1385)، « اصول و رهنمودهای طراحی و تجهیز فضای باز مجموعه‌های مسکونی به منظور پدافند غیرعامل»،تهران، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن
- رضویان، محمدتقی، علیان، مهدی و رستمی، حسین، (1397)، ارزیابی آسیب پذیری مکانی زیرساخت های استان یزد با رویکرد پدافند غیر عامل، آمایش سرزمین، دوره 10 شماره اول بهار و تابستان 97
- زرقانی، سید هادی و اعظمی، هادی، (1390)، تحلیل ملاحظات دفاعی- امنیتی در آمایش کلان شهر مشهد با تاکید بر تهدیدات تروریستی، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره 14
 
- زرقانی، سید هادی، خوارزمی، امید علی، (1395)، تحلیل ملاحظات پدافند غیر عامل در زیرساخت های شهری با تاکید بر زیرساخت آب، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و یکم، شماره 3
- زرقانی، سیدهادی،(1396)، تحلیل اصول و ملاحظات امنیتی در زیرساخت حمل ونقل شهری در کلانشهرهای ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، سال سی و دوم، شماره سوم، پاییز 1396
- سازمان پدافند غیرعامل کشور، (1394)، «پدافند غیر عامل در یک نگاه»، دبیرخانه ستاد بزرگداشت هفته پدافند غیر عامل
- ستاره، علی اکبر، زنگنه شهرکی، سعید، حسینی، سید علی،(1389)، «آمایش و مکانیابی از منظر پدافند غیرعامل»، تهران، انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر
- سند راهبردی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور(سند افتا) 1386
- سند راهبردی پدافند سایبری کشور، 1392
- سولیوانت، جان،(1389) راهبردهای حفاظت از دارائی های زیرساخت حیاتی ملی، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه امام حسین(ع)
- سیاست‌های کلی نظام در امر فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور،1389
- سیاست‌های کلی نظام درپدافند غیرعامل 1391
عابدین نوه سی، سیدحمیدرضا، (1392)، «تدوین ملاحظات پدافند غیرعامل در برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری  با تاکید بر فضاهای سبز منطقه 8 تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد مهندسی پدافند غیرعامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر
- عبدلله خانی، علی، (1385)، حفاظت از زیرساخت های حیاتی اطلاتی، فصلنامه سیاست دفاعی، سال چهاردهم، شماره54
- گروه مطالعاتی امنیت ملی،(1387)، «تهدیدات قدرت ملی شاخص‌ها و ابعاد»، دانشگاه عالی دفاع ملی
- گروه مطالعاتی مدیریت راهبردی پدافند غیر عامل، (1394)، « ارائه طرح راهبردی دفاع غیرعامل کشور با تأکید بر تهدیدات تخصصی در حوزه‌های فرهنگ و اطلاع‌رسانی، سایبری، جنگ الکترونیک، اقتصاد، امنیت، زیستی، شهرسازی و صداوسیما »، دانشگاه عالی دفاع ملی
-  مجیدی، اردوان و درخشان، رضا، (1386)، یک معماری کلان برای سازماندهی زیرساخت‌های خدمات در شهر الکترونیک، اولین کنفرانس بین المللی شهر الکترونیک
- محمدپور، علی و ضرغامی، سعید،(تابستان1393)، «الزامات مکانیابی تأسیسات شهری از دیدگاه پدافند غیر عامل»، نشریه علمی پژوهشی سپهر، دوره23، شماره90
- مرادیان، محسن، (1388)، تهدید و امنیت، تهران، انتشارات مرکز آموزشی و پژوهشی شهید صیاد شیرازی، چاپ اول
- ملکی، کیومرث، برندکام، فرهاد و شفاعتی، آرزو، (1390) «ضرورت توجه به پدافند غیر عامل در برنامه ریزی کاربری اراضی شهری راهبردی در کاهش آثار حملات خارجی »، سومین همایش ملی پدافند غیر عامل، دانشگاه ایلام
- میرزاامینی، محمدرضا، وحیدی مطلق، وحید، (1384)،«الگوی جنگهای نوین»، تهران، مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی
- هادی، محسن و بدیع، علیرضا،(1393)، «نقش پدافند غیرعامل در مدیریت بحران حاصل از جنگ نوین»، ششمین همایش سراسری پدافند جنگ نوین، دانشگاه جامع امام حسین‌ (علیه‌السلام)
ب- سایت
وب سایت پایداری ملی قابل دسترسی در:                      https://paydarymelli.ir-