The security model of geopolitical fragile areas studied in the Persian Gulf region

Authors

1 Doctorate in Strategic Defense Sciences of the Higher National Defense University

2 Assistant Professor of Strategic Defense Sciences at the Higher National Defense University

3 Doctorate in National Security of the Higher National Defense University

Abstract

the Persian Gulf is a global strategic region that includes eight countries, From a general point of view and due to its geographical sensitivity and the presence of huge oil and gas reserves, the geostrategic Hormuz Strait is the focus of attention of world powers. The countries of this region form a "geopolitical region" due to their proximity to the blue zone and sharing in its issues and having many geographical commonalities. The energetic feature of this region has caused the intervention of many regional and extra-regional actors and the formation of special security arrangements, which do not include all the countries of the region. This has caused confrontation between regional countries and security threats. Considering the predominance of divergent and convergent factors, the research question is, what security model can be drawn for this region? The descriptive-analytical research method is a contextual case study with a mixed approach. The statistical sample size of 70 people was targeted and the Cronbach's alpha method was used in all stages for the validity of content measurement tools (formal and logical) and reliability. The theoretical framework of the research is based on the theory of regional cooperation and convergence, the theory of regional security complex and the theory of the evolution of geopolitical regions. In order to validate the model, by using structural explanatory equations (SEM), the complex relationships between the elements of this model were determined through the correlation between the components (manifest variables) and dimensions (latent variables), and finally the model was implemented using SmartPLS software and was interpreted by the researcher. Finally, six dimensions, fifty-one components affecting the security model of the Persian Gulf region were counted with an emphasis on geopolitical factors. It is worth mentioning that among the six geopolitical factors, the natural (physical) dimension has the most convergence and the military dimension has the least convergence in the collective security of the Persian Gulf. The prioritization of geopolitical dimensions that are effective in creating security in the Persian Gulf region include: Economic factors, human factors, social cultural factors, political factors (domestic and international), natural (physical) factors, and military factors.

Keywords

References

فهرست منابع:
- احمدی پور، زهرا و قادری حاجت، مصطفی و مختاری هشی حسین، (1389)، تحلیل ژئوپلیتیکی فرصت‌ها و چالش‌های همگرایی در منطقه غرب آسیا، دو فصلنامه جغرافیا و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سال اول، شماره اول.
- احمدی پور، زهرا و قادری حاجت، مصطفی، (1389)، تبیین ژئوپلیتیکی شکل‌گیری سازمان‌های منطقه‌ای آسیای مرکزی و خزر با محوریت ایران، مجموعه مقالات دومین همایش بازنگری روابط ایران و کشورهای آسیای مرکزی، مشهد دانشگاه فردوسی.
-آشوری ،داریوش(1385) ،دانشنامه سیاسی ،تهران ،نشر مروارید.
- بیک بیلندی، علی‌اصغر، (1395)رساله دکتری با عنوان تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی دریای خزر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملّی
- بیک بیلندی، علی اصغر (1395) تأثیر عوامل ژئوپلیتیک سیاسی حوزه دریای خزر بر تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده دفاع،  فصلنامه شماره 65 ، مطالعات دفاعی استراتژیک
- جمالی، حسین. (1385). تاریخ و اصول روابط بین‌المللی، چاپ پنجم، قم: پژوهشکده تحقیقات اسلامی.
- حافظ نیا، محمدرضا، (1385)، جغرافیای سیاسی ایران، تهران: سمت.
- حافظ نیا، محمدرضا، (1390)، اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: انتشارات پاپلی.
- حافظ‌نیا، محمدرضا، (1388)، مبانی ژئوپلیتیکی نقش‌آفرینی ایران در خلیج‌فارس، مجموعه مقالات چهاردمین همایش خلیج فارس، تهران، مؤسسه جغرافیایی.
- رشید، غلامعلی و همکاران، (1386)، الگوی نظام طراحی راهبرد دفاعی مبتنی بر عوامل ژئوپلیتیک، تهران، فصلنامه شماره 2 ژئوپلیتیک.
- روشنی، رضا (1397) تحلیل ژئوپلیتیک روابط ایران با چین و تاثیر آن بر راهبردهای دفاعی ج.ا.ایران، رساله دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
- زمانی، ابوالفضل، زمانی،محسن(1396)، واکاوی عوامل و زمینه‌های همگرایی در منطقه ژئوپلیتیکی خلیج فارس، فصلنامه علمی – پژوهشی مطالعات فرهنگی و سیاسی خلیج فارس،شماره 12
- سازمند، بهاره و جوکار مهدی (1395).، مجموعه امنیتی منطقه ای، پویش‌ها و الگوهای روابط کشورهای حوزه خلیج فارس، فصلنامه علمی پژوهشی ژئوپلیتیک، تابستان، شماره 42
- سیف زاده، سیف زاده، حسین، (1384)، نظریه­ها و تئوری­های مختلف در روابط بین­المللی؛ مناسبات و کارآمدی، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
-شاملو رضا،فرجی راد عبدالرضا(1399) واکاوی علائق مشترک و چالش­های ژئوپلیتیکی مؤثر برروابط جمهوری اسلامی ایران و کشورهای جنوب خلیج­فارس، فصلنامه مطالعات دفاعی استراتژیک،شماره 82،زمستان ،صفحات 403 تا 428.
-عباس پورباغابری،عباس وخواجوئی راوری، محمد حسن(1394)بررسی امکان‌سنجی ایجاد همگرایی امنیتی در حوزه‌ی ژئوپلیتیک خلیج‌فارس ازمنظر رئالیسم ساختاری،فصلنامه سیاست
دفاعی، تابستان شماره 91.
 -عبداله خانی، علی،(1389)، نظریه های امنیت، تهران، مؤسسۀ فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرارمعاصر.
- عبداله خانی،علی(1383). نظریه‌های امنیت: مقدمه‌ای بر طرح‌ریزی دکترین امنیت ملی تهران:انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
- قوام، سید عبدالعلی، (1384).، روابط بین الملل: نظریه ها و رویکردها، تهران سمت.
-  قوام، عبدالعلی(1380).، اصول سیاست خارجی و روابط بین الملل، انتشارات سمت، تهران.
- مرادیان،محسن (1396 ) مبانی نظری امنیت ،انتشارات تهران، دانشکده علوم و فنون فارابی.
- مشیرزاده، حمیرا (1386). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل. تهران:سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
-نجاتی‌فرد، علی، (1393)، رساله دکتری، نقش عوامل ژئوپلیتیک کشور عمان در تدوین راهبرد دفاعی جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملّی.
- یاری، احسان وعبدعلیپور،وحید(1395)،تحلیل چرایی ناکامی کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس در حل‌وفصل اختلافات ارضی و مرزی فی‌مابین، فصلنامه اطلاعات جغرافیایی، دوره 26، شماره 103، پاییز.
Strategic Defense Studies
Volume 21, Issue 92 - Serial Number 92
21st year, number 92- summer 1402
June 2023
Pages 161-186

Files

Share

How to cite

Statistics